Bojownikom niepodległości

Henryk Jarczyk

(1889–1949)

Urodził się 16 czerwca 1889 r. w Podlesiu. Syn Pawła, rolnika, i Joanny z Polaków.

Kształcił się w szkole powszechnej w Podlesiu, a następnie w Mikołowie. Ukończył gimnazjum w Gliwicach, gdzie należał do konspiracyjnego Towarzystwa Tomasza Zana. Od 1908 r. studiował medycynę we Wrocławiu, a potem w Monachium i Lipsku, uzyskując w 1914 r. dyplom lekarski.

Uczestnik powstań śląskich. W latach 1920–1921 kierował Polskim Podkomisariatem Plebiscytowym w Katowicach. Zweryfikowany jako kpt. rez. lek. z 1 czerwca 1919 r.

W niepodległej Polsce mieszkał w Katowicach. W latach 1924–1939 był dyrektorem Szpitala Spółki Brackiej w Katowicach. Należał do prekursorów wprowadzenia problematyki medycyny pracy. Na przełomie sierpnia i września 1939 r. brał udział w kongresie chirurgów w Leningradzie.

Podczas II wojny światowej po agresji sowieckiej z 17 września aresztowany przez Sowietów, po czym wywieziony na Syberię. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej (22 czerwca 19141) i podpisaniu umowy Sikorski-Majski uwolniony.

Wstąpił do Armii Polskiej w ZSSR. Razem z armią przeszedł na Bliski Wschód. Następnie w 2 Korpusie Polskim. Uczestnik kampanii włoskiej 1944–1945 m.in. bitwy pod Monte Cassino. Po zakończeniu wojny jako mjr lek. przybył do Wlk. Brytanii.

Zdemobilizowany, w 1948 r. powrócił do Polski. Był założycielem i organizatorem szpitala miejskiego w Siemianowicach Śląskich.

Zmarł 9 sierpnia 1949 r. w Katowicach.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl. i Krzyżem Walecznych.

Źródła

„Monitor Polski” nr 64, 140/1938; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1948, Warszawa 1949; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1936, Warszawa 1936; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1938, Warszawa 1938; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; W. Jarczyk, Od Kongresu Chirurgów w Leningradzie do Londynu, www.armiaandersa.pl/submission/show/3761#.YH6qk2czZPY [dostęp 20 IV 2021].