Bojownikom niepodległości

Henryk Władysław Baron

(1887–1907)

Henryk Władysław BaronUrodził się 2 grudnia 1887 r. w Warszawie. Syn Władysława, robotnika, i Joanny z Tiulów.

Ukończył szkołę elementarną, po czym pracował jako robotnik w garbarni.

Od 1905 r. członek PPS, a od 1906 r. jej OB ps. „Garbarz”, „Smukły”. Był dowódcą „piątki” bojowej, uczestniczył w 10 akcjach, m.in. dokonał zamachu na rewirowego W. Reszke (3 lipca 1906), 11 sierpnia uczestniczył w starciu bojówki z patrolem konnej policji na ul. Łuckiej. Wyróżnił się podczas „krwawej środy” (15 sierpnia), kiedy dokonał zamachu na rewirowego J. Optułowicza i uczestniczył w akcji na patrol wojskowo-policyjny, zabijając policjanta. Tego też dnia dokonał zamachu na VII cyrkuł policyjny (ul. Chłodna), podczas którego został ranny w głowę.

Na polecenie władz PPS 29 września wyjechał do Krakowa, gdzie przebywał w okresie 4 miesięcy. Następnie powrócił do Warszawy. Aresztowany 29 stycznia 1907 r. w mieszkaniu przy ul. Grzybowskiej 68a, został osadzony w X pawilonie cytadeli warszawskiej. Wzburzony zdradą członka swojej „piątki” bojowej przyznał się do wszystkich akcji, w których uczestniczył, pragnąc życiem odkupić zdradę w oddziale. Wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie skazany 29 kwietnia 1907 r. na karę śmierci.

Stracony 9 maja 1907 r. na stokach cytadeli.

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Rodziny nie założył.

Jest patronem ulicy w Warszawie.

Źródła

W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 4, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2012; S. Kalabiński, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 1, Warszawa 1985; H. Kiepurska, Warszawa w rewolucji 1905-1907, Warszawa 1974; A. Lenkiewicz, Kawalerowie Polski Niepodległej cz. 2, bmdw; „Monitor Polski” nr 300/1930; W. Orwid [G. Daniłowski], Henryk Baron, życiorys, Warszawa 1910; Pamięci Henryka Barona i Tadeusza Dzierzbickiego, niezłomnych bojowników o wolność i socjalizm, Warszawa 1938; A. Próchnik, w: Polski Słownik Biograficzny t. I z 1935.