Bojownikom niepodległości

Hipolit Gliwic

(1878-1943)

gliwic hipolitUrodził się 24 marca 1878 r. w Warszawie. Syn Bernarda, przemysłowca, i Florentyny z Selbstmanów. Brat Jadwigi Jarkowskiej (zob.).

Ukończył gimnazjum w Warszawie oraz Wydz. Matematyczny uniwersytetu w Odessie (1901 r., kandydat nauk matematycznych) i Instytut Górniczy w Petersburgu (1906 r.), uzyskując dyplom inżyniera.

W latach 1892-1900 prowadził interesy przemysłowe ojca w Odessie.

Od 1904 do 1907 r. należał do PPS. Był członkiem Petersburskiego Komitetu Okręgowego i korespondentem „Naprzodu” i „Przedświtu”. W 1906 r. aresztowany pod zarzutem przewożenia broni dla OB PPS, przez sześć miesięcy był więziony w Krestach w Petersburgu.

Po ukończeniu studiów od 1907 r. pracował jako asystent, a od 1909 r. docent w Instytucie Górniczym w Petersburgu. Był też członkiem Rady Zjazdów Przedstawicieli Przemysłu i Handlu w tym mieście. Następnie zamieszkał w Warszawie, gdzie w latach 1911-1914 pracował jako dyrektor warszawskiego syndykatu rosyjskich hut żelaznych „Prodamet”.

W czasie I wojny światowej przebywał w Petersburgu, gdzie działał w Zrzeszeniu Niepodległościowym oraz Tow. Prawników i Ekonomistów. Był też doradcą handlowym przedstawicielstwa Rady Regencyjnej w Rosji. W 1918 r. został radcą poselstwa RP w Kijowie. Na przełomie 1918 i 1919 r. członek komitetu organizacyjnego Zw. Demokracji Polskiej.

Pracował w MSZ. W 1919 r. był radcą handlowym poselstwa RP w Waszyngtonie, od 1920 r. delegatem Ministerstwa Skarbu oraz radcą handlowym poselstwa RP w Paryżu. Od 1922 r. pierwszy radca, od 1924 r. radca legislacyjny, od 1925 r. chargé d`affaires ambasady RP w Waszyngtonie.

Po powrocie do kraju od 1925 r. dyrektor Dep. Handlu w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. W okresie od 15 maja do 8 czerwca 1926 r. minister Przemysłu i Handlu w gabinecie Kazimierza Bartla. Następnie (1926-1927) członek Komitetu Przygotowawczego Międzynarodowej Konferencji Ekonomicznej w Genewie. Był delegatem rządu polskiego na VIII-XI Zgromadzenia Ligi Narodów i konferencje międzynarodowe, członek Unii Międzyparlamentarnej i Zw. Paneuropy.

Członek Partii Pracy (1926-1928, 1934-1935), działacz BBWR (od 1928 r.), od 1934 r. członek elitarnego Warszawskiego Klubu Społeczno-Politycznego.

W 1928 r. wybrany na senatora w województwie białostockim, był członkiem klubu BBWR. Zajmował stanowisko wicemarszałka Senatu RP. Funkcję senatora sprawował do 1930 r.

Prezes i wiceprezes zarządów licznych towarzystw akcyjnych przemysłowych, górniczych i bankowych, organizator przemysłu II Rzeczypospolitej. W latach 1926-1934 członek rady nadzorczej (1928-1932 jej wiceprezes) Banku Handlowego, w latach 1927-1928 zorganizował Wspólnotę Interesów Górniczych SA.

Współtwórca polskiej szkoły ekonomicznej. W 1928 r. został profesorem Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie (1935-1939 dziekan Wydz. Nauk Polityczno-Społecznych, od 1936 r. kierował studium migracyjno-kolonialnym) i Łodzi (od 1928 r.). Był wykładowcą w Studium Dyplomatycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1931 r.) oraz w Szkole Nauk Politycznych przy Uniwersytecie Jagiellońskim (1934-1936) i w Akademii Handlowej w Krakowie, od 1939 r. na Politechnice Warszawskiej.

Członek Tow. Ekonomistów i Statystyków Polskich oraz Stow. Techników.

Od 1910 r. związany z masonerią amerykańską i polską, w latach 1933-1936 był sekretarzem Wielkiej Loży Narodowej.

W czasie II wojny światowej współpracował z Delegaturą Rządu RP na Kraj. W 1942 r. był przewodniczącym Rady Gospodarczej przy biurze studiów wywiadu przemysłowego Oddz. II Komendy Głównej AK. Aresztowany 9 kwietnia 1943 r. przez funkcjonariuszy gestapo, przebywał w więzieniu na Pawiaku.

Tam 10 kwietnia 1943 r. popełnił samobójstwo. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym na Powązkach kwat. 241.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 2 kl., Medalem Niepodległości i czechosłowackim orderem Lwa Białego 2 kl., pośmiertnie otrzymał Krzyż Walecznych.

Żonaty (od 1906 r.) z Wiktorią Haykowicz, miał z nią syna Tadeusza (14 VIII 1907-19 V 1994), prawnika i ekonomistę.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 177/1938
Źródła

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 177/1938; J. Myśliński, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. II, Warszawa 2000; M.J. Ziomek, w: Polski Słownik Biograficzny t. VIII z 1959-1960.