Bojownikom niepodległości

Irena Karolina Augustyniakowa z Mruków

(1895–1978)

Irena Karolina Augustyniakowa z MrukówUrodziła się 18 października 1895 r. w Łodzi. Córka Kazimierza Mruka i Marii z Mroczkowskich.

Pracowała jako pomoc laboratoryjna w widzewskiej Fabryce Nici.

Od 1910 r. współorganizowała tajny skauting oraz koła samokształceniowe w swojej fabryce. W czerwcu 1914 r. zdała eksternistycznie egzamin nauczycielski w Piotrkowie.

W okresie I wojny światowej należała do Komitetu Obywatelskiego w Łodzi. Z jego ramienia organizowała akcję dożywiania i opieki nad chorymi w dzielnicy Widzew. Współorganizatorka Robotniczego Towarzystwa Oświatowego „Naprzód”.

Od 1915 r. należała do PPS, POW oraz Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego. Była korespondentką i korektorką tajnego pisma Łodzianin; zajmowała się też jego kolportażem.

W latach 1917–1919 pracowała zawodowo w szkole powszechnej w Aleksandrowie Łódzkim. Następnie do 1930 r. kierowała oddziałem oświaty pozaszkolnej w wydz. kultury i oświaty zarządu m. Łodzi. Od 1928 r. była kierowniczką oświaty pozaszkolnej sejmiku łódzkiego. Od 1930 r. do wojny instruktorka okręgowa i wiceprezes Polskiego Białego Krzyża DOK nr IV.

Jednocześnie uzupełniała wykształcenie i w 1926 r. uzyskała eksternistycznie maturę w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W latach 1927–1934 uczyła się w studium pracy społeczno–oświatowej na wydz. pedagogicznym Wolnej Wszechnicy Polskiej.

Podczas kampanii 1939 r. działała w służbie sanitarno–opiekuńczej w Łodzi. Ewakuowana do Kowla, w początkach października powróciła do Łodzi. Podjęła działalność konspiracyjną w Organizacji Orła Białego.

W grudniu wysiedlona do Krakowa, tam w latach 1940–1945 pracowała jako inkasentka Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych.

Jednocześnie kontynuowała działalność konspiracyjną. Była współredaktorką pisma Nakazy Dnia, od 1941 r. zaprzysiężona w ZWZ. Od listopada 1942 r. kierowała Pomocą Żołnierzowi w Okręgu Krakowskim AK. Współredagowała pismo Służba Kobiet. Wykładała na kursach instruktorek Pomocy Żołnierzowi. Awansowała do stopnia kpt.

Po rozwiązaniu AK od stycznia 1945 r. pełniła funkcję kierowniczki Pomocy Żołnierzowi w ramach organizacji „Nie” oraz Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.

W 1945 r. powróciła do Łodzi i podjęła pracę zawodową. Była zatrudniona w Centralnym Zarządzie Przemysłu Odzieżowego, a od 1952 r. w Instytucie Medycyny Pracy. W grudniu 1957 r. została kustoszem (później p.o. dyrektorki) biblioteki Politechniki Łódzkiej. W 1964 r. przeszła na rentę.

Zmarła 12 grudnia 1978 r. w Łodzi.

Odznaczona Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi z mieczami, Medalem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Zamężna (od 1920) z Janem Augustyniakiem, prof. Uniwersytetu Łódzkiego, żołnierzem AK, miała z nim córkę Danutę Annę.

Źródła

W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938 Słownik biograficzny t. 2, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011; T. Gąsiorowski, w: Małopolski Słownik Biograficzny Uczestników Działań Niepodległościowych 1939–1956 t. 2, Kraków 1997; „Monitor Polski” 1938 nr 177.