Bojownikom niepodległości

Jacyna Bolesław Kazimierz

(1890–1944

Urodził się 6 lipca 1890 r. w Suwałkach. Syn Bronisława i Antoniny z Wysockich. Brat Władysława (zob.).

Uczył się w gimnazjum w rodzinnym mieście, z którego po strajku szkolnym (1905 r.) został wydalony. Następnie do 1909 r. kstałcił się w Szkole Handlowej w Suwałkach, po czym do 1912 r. w Szkole Mechaniczno-Technicznej Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda w Warszawie. W latach 1912–1914 studiował w Wyższej Szkole Handlowej w tym mieście.

W 1911 r. odbył obowiązkową służbę wojskową w armii rosyjskiej. Ukończył Szkołę Wojskową Artylerii w Suwałkach.

W czasie I wojny światowej w 1914 r. zmobilizowany do armii rosyjskiej. W 1916 r. ukończył sześciotygodniowy kurs barwnego maskowania pozycji artyleryjskich w Buczaczu. Jako oficer 23 dac brał udział w walkach na froncie rumuńskim. Tam założył Związek Wojskowych Polaków. Z żołnierzy-Polaków wydzielił baterię haubic, z którą 30 grudnia 1917 r. przeszedł do II Korpusu Polskiego. Przydzielony do 4 DSP, 8 maja 1918 r. awansował na kpt. art.  Brał udział w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja). Po kapitulacji korpusu (12 maja) dostał się do niewoli, z której rychło zbiegł. Podjął działalność konspiracyjną na Ukrainie. We wrześniu był komendantem m. Kijowa. W listopadzie dotarł do 4 DSP gen. Lucjana Żeligowskiego. Od 29 listopada w dyonie art. dywizji. 4 lutego 1919 r. został instruktorem w tym dyonie. Razem z dywizją w połowie 1919 r. powrócił do kraju.

Po reorganizacji został dowódcą 9 baterii 10 pap. Brał udział w walkach z bolszewikami, wielokrotnie się wyróżniając. 11 lipca 1920 r. został dowódcą 6 baterii. 3 sierpnia dowodził wsparciem artyleryjskim w bitwie pod Jabłonką Kościelną oraz Tyborami Trzcianką. W czasie odwrotu ukrył armaty, po czym dostał się do niewoli bolszewickiej, z której 11 sierpnia zbiegł i na czele grupy żołnierzy powrócił do koszar 10 pap. Ukończył kurs dowódców  dyonów w Toruniu (4 marca 1921 r.).

Od 4 marca do 12 lipca 1921 r. odkomenderowany celem dokończenia studiów w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie.

Od 12 lipca 1921 r. był p.o. dowódcy I dyonu 10 pap. Zweryfikowany jako kpt. art. z 1 czerwca 1919 r., 1 lipca 1923 r. awansował na mjr. art. W 1924 r. był dowódcą 1 komp. artylerii pieszej. 2 sierpnia 1926 r. został dowódcą IV  dyonu 1 papl, a w 1928 r. był kwatermistrzem tego pułku. Od kwietnia 1929 do stycznia 1931 r. zastępca dowódcy 10 pap. Następnie w Korpusie Kontrolerów. 19 marca 1939 r. awansował na ppłk. KK.

Działacz Związku Kaniowszczyków i Żeligowszczyków.

Podczas II wojny światowej dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w oflagu II C w Woldenbergu.

Zmarł 1 kwietnia 1944 r. i został pochowany na Międzynarodowym Cmentarzu Wojennym w Stargardzie.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Źródła

„Monitor Polski” nr 167/1932; Nekropolia dwóch wojen światowych. Międzynarodowy Cmentarz Wojenny w Stargardzie (dawny Russenfriedhof), Szczecin 2019; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; I. Śmigielski, Bitwa pod Jabłonką Kościelną 2-4 VIII 1920 r., Michałki 2020.