Bojownikom niepodległości

Jadwiga Gulińska z Lewickich

(1863-1939)

Urodziła się 12 listopada 1863 r. w folwarku Karolówka pow. Zamość. Córka Onufrego i Antoniny z Palkowskich.

W latach 90. mieszkała w Łodzi i tam w 1895 r. zetknęła się z PPS. Po zawarciu małżeństwa od 1896 r. z mężem uczestniczyła w działalności PPS. Zamieszkała w Warszawie. Ich mieszkania przy ul. Hożej i Żurawiej były wykorzystywane na rzecz partii. Pracowała w technice partyjnej. W maju 1900 r. przerzuciła z Niemiec przez granicę w Aleksandrowie duży transport literatury. Po powrocie do Warszawy aresztowana przez władze rosyjskie i osadzona w X pawilonie warszawskiej cytadeli. Po kilku miesiącach jako poddana pruska zwolniona za kaucją, po czym wydalona z granic państwa rosyjskiego.

Wyjechała do Berlina, gdzie uczyła się stomatologii.Od grudnia 1900 r. należała tam do Oddziału Zagranicznego PPS. We wrześniu 1901 r. przeniosła się do Poznania. Tam prowadziła gabinet dentystyczny.

Jednocześnie rozwinęła tam działalność kulturalną i agitację w duchu PPS, starając się ograniczyć wpływy Róży Luksemburg. Od 1903 r. pracowała w Komisji Agitacyjnej Kobiet w Bydgoszczy. Prowadziła wieczorki dyskusyjne i wiedzy praktycznej. Jej działalność socjalistyczna w Czytelni dla Kobiet w Poznaniu budziła niechęć sfer zachowawczych. Bojkotowana z mężem towarzysko i zawodowo w 1905 r. zamieszkała w Lipsku. Pracowała jako dentystka.

W czasie I wojny światowej prowadziła wśród tamtejszych Polaków agitację na rzecz Legionów Polskich. W 1915 r. powróciła do Poznania. Podjęła współpracę z PPS Zaboru Pruskiego. Uczestniczyła w przygotowaniach do planowanej ucieczki Józefa Piłsudskiego z Magdeburga. Była współorganizatorką i referentką „wiecu informacyjnego” PPS w Poznaniu (29 listopada), na którym zgłoszono rezolucję deklarującą jedność Wielkopolski z rządem Jędrzeja Moraczewskiego.

W niepodległej Polsce mieszkała w Poznaniu.

Zmarła 15 marca 1939 r. w Poznaniu.

Odznaczona Krzyżem Niepodległości.

Opublikowała: Na przełomie (wspomnienia poznańskie z lat 1915-1918), w: Służba ojczyźnie, Warszawa 1939.

Zamężna z Józefem Gulińskim (zob.), miała z nim troje dzieci m.in. syna Stanisława (zob.) i córkę Zofię (zob.).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1937
Źródła

Księga Jubileuszowa Polskiej Partji Socjalistycznej 1892-1932, Warszawa [1932]; „Monitor Polski” nr 64/1937; A. Pacholczykowa, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987.