Bojownikom niepodległości

Jakubowski Tadeusz Kazimierz Alojzy

(1891–1940)

Urodził się 12 sierpnia 1891 r. w Kołomyi. Syn Wiktora, urzędnika, i Bronisławy z Lityńskich.

Jako uczeń gimnazjum w Bochni w latach 1906–1909 kierował w nim organizacją postępowo-niepodległościową „Promień”. Był czynny przy organizacji Domu Robotniczego i Czytelni Robotniczej w tym mieście. W 1910 r. zorganizował pierwszą w mieście bibliotekę publiczną.

Po uzyskaniu matury (27 maja 1909 r.) studiował w Akademii Handlowej w Krakowie oraz równolegle na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie 3 października 1913 r. uzyskał absolutorium.

Od 1910 r. należał do Związku Walki Czynnej, a potem i Związku Strzeleckiego ps. „Bezmian”. Ukończył szkołę podoficerską i oficerską. W listopadzie 1911 r. założył w Bochni Związek Walki Czynnej i stanął na jego czele. W styczniu 1913 r. był założycielem Związku Strzeleckiego w tym mieście. Od marca komendant obwodu w Bochni.

W czasie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. na czele komp. przybył z Bochni do Krakowa, gdzie został wcielony do tworzonego 2 pp LP. Objął w nim funkcję adiutanta III baonu. 29 września 1914 r. mianowany ppor. piech., dzień później wyruszył na front karpacki. 3 grudnia przeniesiony z baonem do 3 pp LP (II baon). 18 stycznia 1915 r. awansowany na por. piech. Od 25 kwietnia dowodził 2 komp. IV baonu 2 pp LP (potem: baon uzupełniający kpt. Tadeusza Terleckiego). Po sformowaniu 4 pp LP (11 maja) został dowódcą 10 komp. Przeniesiony do 6 pp LP, od 9 września dowodził III baonem. W czasie walk pod Kościuchnówką, wobec choroby mjr. Witolda Rylskiego, od 2 do 6 października stał na czele pułku. Swoim baonem dowodził (z przerwami) do listopada 1916 r., awansując 1 listopada 1915 r. na kpt. piech. Przeniesiony do służby werbunkowej, do czerwca 1917 r. był kierownikiem VII Głównego Urzędu Zaciągu we Włocławku. Potem m.in. w zastępstwie dowódca 6 pp LP.

Po kryzysie przysięgowym służył w POW.

Róqnocześnie kontynuował studia na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Od 1 listopada 1918 r. w Wojsku Polskim. W stopniu mjr. piech. wyznaczony na komendanta powiatu Limanowa, następnie wiosną 1919 r. na krótki okres czasu przydzielony do Inspektoratu Legionów w Jabłonnie. 17 czerwca 1919 r. przeniesiony z 1 DP Leg na dowódcę III baonu 23 pp, a 24 lipca na takie samo stanowisko do 22 pp. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim (29 lipca 1919 r.), uzyskując doktorat. 21 sierpnia odkomenderowany do Armii Polskiej gen. Józefa Hallera. Następnie był asystentem przy prokuraturze wojskowej DOGen Kraków. Od lutego 1920 r. referent Departamentu Wojskowo-Prawnego MSWojsk.

W czerwcu 1921 r. w stopniu ppłk. służył w Oddz. VI sztabu MSWojsk. Potem prokurstor przy sądzie DOGen/DOK nr V w Krakowie. Zweryfikowany jako ppłk KS z 1 czerwca 1919, od marca 1923 r. był sędzią śledczym dla spraw szczególnej wagi w Wojskowym Sądzie Okręgowym nr V w Krakowie . Od 1 listopada 1924 r. prokurator przy WSO nr II w Lublinie, od 21 czerwca 1927 r. prokurator przy Najwyższym Sądzie Wojskowym. Z tego stanowiska 30 kwietnia 1930 r. przeniesiony w stan nieczynny, a 30 kwietnia 1932 r. do rezerwy.

Od 1930 r. pracował w Ministerstwie Skarbu m.in. jako dyrektor urzędu długów państwa.

Współzałożyciel i od grudnia 1935 r. należał do Stow. Bochniaków; sprawował w nim funkcję prezesa.

Działał społecznie w organizacjach kombatanckich. Był członkiem zarządu wojewódzkiego Związku Legionistów Polskich, komendantem oddziału warszawskiego Koła 6 pp LP, prezesem zarządu wojewódzkiego Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny.

Podczas kampanii 1939 r. po agresji sowieckiej z 17 września przeszedł do Rumunii, gdzie został internowany.

Zmarł 8 maja 1940 r. w Bukareszcie.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl. oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

Żonaty (od 25 XI 1916) z Józefą Łucką, miał syna Kazimierza, żołnierza AK ps. „Kazik”, rozstrzelanego przez Niemców na Pawiaku w 1944 r.

Jest patronem ulicy w Bochni.

Źródła

W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; Czwarty Pułk Piechoty 1806–1966, Londyn [1965]; Historia Stowarzyszenia, www.bochniacy.pl/historia-stowarzyszenia/ [dostęp 22 III 2021]; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; T. Malinowski, M. Szumański, 2 Pułk Piechoty Legionów Polskich, t. I: Tradycja, Warszawa 1939; „Monitor Polski” nr 287/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928; Rocznik oficerski rezerw 1934; Rok bojów na Polesiu 1915–1916, Warszawa 1917; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; B. Waligóra, Organizacja 4 pułku Legionów Polskich, „Żołnierz Legionów i POW” nr 3-4/1939.