Bojownikom niepodległości

Jan Banaszewski

(1894–1940)

Urodził się 10 lipca 1894 r. w Górach Niskich pod Radomskiem. Syn Feliksa i Katarzyny z Lipowskich.

Absolwent kursów ogrodniczych przy Uniwersytecie Jagiellońskim.

W czasie I wojny światowej od 1914 r. w Legionach Polskich – służył w 1 komp. 5 pp LP. Kontuzjowany pod Włostowem w czerwcu 1915 r. W listopadzie 1915 r. chory, przebywał w szpitalu rezerwowym w Kamieńsku, a następnie do 27 grudnia w tamtejszym Domu Uzdrowieńców LP. Potem powrócił do komp. W kwietniu 1917 r. żołnierz komp. km.

Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. internowany przez Niemców w Szczypiornie, a potem w Łomży. Po uwolnieniu wyjechał do Krakowa i podjął służbę w POW. Uczestniczył w rozbrajaniu Austriaków w Krakowie.

Od 6 stycznia 1919 r. w WP. 1 kwietnia otrzymał stopień sierż. W latach 1919-1920 pełnił funkcję instruktora broni maszynowej piechoty w szkołach podoficerskich, uczestniczył też w walkach z bolszewikami.

Od 1921 r. służył w 21 pp. 11 sierpnia 1922 r. mianowany ppor. piech., zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1921 r. W 1923 r. w oddziale sztabowym MSWojsk. W 1925 r. ponownie w 21 pp. Pełnił służbę jako instruktor broni maszynowej w szkole podoficerskiej. W tym też roku został przeniesiony do 10 pp. Do 1932 r. sprawował funkcję młodszego oficera, zaś potem instruktora obrony przeciwgazowej. Następnie służył w KOP jako dowódca plut., młodszy oficer kompanii, dowódca komp. i dowódca pasa granicznego w baonie KOP „Orany”. 19 marca 1937 r. awansował do stopnia kpt. piech. Wiosną 1939 r. był pomocnikiem dowódcy 2 baonu pułku radiotelegraficznego ds. gospodarczych.

Podczas kampanii 1939 r. prawdopodobnie dowodził baonem. Po 17 września dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku.

Wywieziony na podstawie listy z 3 kwietnia 1940 r., wkrótce potem został zamordowany w lesie katyńskim.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz srebrnym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie (2007) awansował na mjr. piech.

Żonaty z Romualdą Szłapkówną, miał z nią córkę Wiktorię.

Tablica poświęcona jego pamięci znajduje się w katedrze polowej WP w Warszawie.

Źródła

J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 3, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011; Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000; „Monitor Polski” nr 218/1931; V Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; W. R[yżewski], w: Pro memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 1/1993.