Bojownikom niepodległości

Jan Bermański

(1886–1944)

Jan BermańskiUrodził się 12 stycznia 1886 r. w Warszawie. Syn Ludwika i Marii.

Ukończył gimnazjum w Petersburgu, po czym w latach 1907-1911 studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Naukę kontynuował w Heidelbergu. Praktyki odbywał w szpitalach w Heidelbergu i Hamburgu.

Członek krakowskiego „Sokoła”.

W czasie I wojny światowej we wrześniu 1914 r. wstąpił do Legionów Polskich. Mianowany 20 września 1914 r. chor. san., był asystentem lekarza baonowego w 2 pp LP. W maju 1915 r. został przydzielony do 4 pp LP. W jego szeregach 15 lipca wyruszył na front. W pułku służył do listopada. W 1916 r. przydzielony do komp. technicznej, od 20 czerwca był lekarzem w szpitalu rezerwowym LP w Kozienicach, a w końcu roku przeniesiono go do szpitala Czerwonego Krzyża w Radomiu. Awansowany 1 grudnia 1916 r. na ppor. san., od 8 marca 1917 r. był lekarzem II baonu 3 pp LP.

Po kryzysie przysięgowym służył w Polskim Korpusie Posiłkowym. W następstwie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) internowany przez Austriaków w Taraczköz i Bustyahaza, skąd jako poddany rosyjski został zwolniony. Podjął służbę w PSZ. Od lata 1918 r. lekarz 3 pp. Z dniem 12 października 1918 r. mianowany por. lek. Po rozbrojeniu Niemców automatycznie przeszedł do WP, zostając lekarzem I BP. W 1920 r. był naczelnym lekarzem 66 pp. Z dniem 24 września awansował na kpt. lek. (ze starszeństwem z 1 kwietnia).

Zweryfikowany jako mjr lek. z 1 czerwca 1919, zajmował stanowisko lekarza 16 puł (1923, 1924). Ze stanu nieczynnego z dniem 30 września 1926 r. przeniesiony do rezerwy.

Pracował jako lekarz w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Gdańsku. Równocześnie od 1931 do 1933 r. był członkiem Zw. Strzeleckiego w okręgu północnym (w Wolnym Mieście Gdańsku). Dalsze jego losy są bliżej nieznane.

Podczas II wojny światowej brał udział w działalności konspiracyjnej.

Rozstrzelany 7 sierpnia 1944 r. w czasie powstania warszawskiego w Domu Akademickim na Ochocie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

Żonaty z Heleną N.

Źródła

T. Bogalecki, Tajny okręg Związku Strzeleckiego w Wolnym Mieście Gdańsku 1931-1938, „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 1-2/1995; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; M. Dutkiewicz, Służba zdrowia Legionów Polskich w latach 1914-1917, Piotrków 2009; J.B. Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej t. 2, Warszawa 1999; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; „Monitor Polski” nr 156/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; J.K. Wroniszewski, Ochota 1939-1945, Warszawa 1976.