Bojownikom niepodległości

Jan Filipek

(1888–1940)

Urodził się 7 września 1888 r. w Sibicy pow. Cieszyn. Syn Jana i Marianny z Gryczów. Brat Pawła (zob.).

Ukończył 4 klasy gimnazjum oraz Państwową Szkołę Przemysłowo-Budowlaną w Brnie (Czechy).

Od 1906 r. członek „Sokoła”.

W czasie I wojny światowej 4 września 1914 r. wstąpił do Legionów Polskich – był dowódcą plut. 15 komp. 3 pp LP. 12 października otrzymał stopień chor. piech. Brał udział w działaniach na terenie Karpat, Bukowiny, Besarabii i Wołynia. Od 1 marca 1915 aż do 5 lipca 1916 r. dowodził (od 25 czerwca 1915 r. jako ppor. piech.) plut. 2 komp. 3 pp LP. Był ranny w rękę. W okresie od 6 lipca do 30 grudnia 1916 r. przydzielony do austriackiego pułku kolejowego w Kornenburgu. Następnie został wyreklamowany do austriackich kolei północnych.

Po upadku Austro-Węgier 1 listopada 1918 r. wstąpił do tworzonego 4 pp leg. W okresie od 15 grudnia 1918 do 15 stycznia 1919 r. przebywał na kursie oficerów gospodarczych w Warszawie, po czym 16 stycznia został oficerem rachunkowym w dowództwie 1 DP Leg, a od 21 maja w 2 DP Leg. Uczestniczył w walkach z bolszewikami. W okresie od 26 lipca do 31 sierpnia 1920 r. był odkomenderowany do prac plebiscytowych na Śląsku Cieszyńskim, po czym powrócił do dywizji. 9 listopada mianowany kpt. gosp. ze starszeństwem z 1 kwietnia.

Zweryfikowany jako kpt. adm.-int. z 1 czerwca 1919, od 1 lutego do 1 grudnia 1921 r. był szefem intendentury OGen Pomorze, a następnie zastępcą kierownika Kierownictwa Rejonu Intendentury Toruń (2 grudnia 1921–11 listopada 1924) i referentem tegoż kierownictwa (12 listopada 1924–28 lutego 1929). Ze względu na stan zdrowia w okresach 26 września–25 października 1922 i 6 marca–15 czerwca 1927 r. przebywał na urlopach zdrowotnych. Ostatecznie został zarządcą Składnicy Materiałów Intendenckich w Toruniu, po czym 30 września 1934 r. przeszedł w stan spoczynku.

Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Warszawie. Był inspektorem Junackich Hufców Pracy.

W 1939 r. zmobilizowany do WP, po 17 września dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał m.in. w obozie w Kozielsku.

Wywieziony na podstawie listy nr 022/2 z 9 kwietnia 1940 r., wkrótce potem został zamordowany w lesie katyńskim.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie (2007) awansował na mjr.

Żonaty z Józefą Żyrkówną, miał z nią syna Adama (8 XII 1918–24 II 1945), który jako ppor. poległ w locie bojowym nad Niemcami i córkę Janinę (ur. 21 VII 1921).

Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej WP w Warszawie.

Źródła

W.K. Cygan: Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; „Monitor Polski” nr 111/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; J. S(nitko) R(zeszut), w: Pro memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 1/1992.