Bojownikom niepodległości

Jan Giergielewicz

(1898-1953)

Urodził się 20 czerwca 1898 r. w Kowalu. Syn Józefa, szewca, i Marii z Tobolczyków.

Uczył się w szkole średniej w Gostyninie oraz we Lwowie, gdzie uzyskał maturę.

W czasie I wojny światowej w latach 1916-1917 r POW. Od maja 1918 r. w Polskiej Sile Zbrojnej. Brał udział w rozbrajaniu Niemców w Ostrowi Mazowieckiej w listopadzie 1918 r., po czym automatycznie przeszedł do WP.

Ukończył Szkołę Podchorążych (16 grudnia), po czym od 17 grudnia jako pchor. był instruktorem i dowódcą plut. w 31 pp. Dekretem z 14 marca 1919 r. mianowany ppor. piech. Od 30 kwietnia do 4 czerwca zastępca komendanta garnizonu Koło, po czym oficer 4 komp. 31 pp. Walczył z bolszewikami m.in. w bitwie warszawskiej.16 września przeniesiony do IV/159 pp (potem: 74 pp).

W latach 1921-1923 dowódca plut. oraz oficer oświatowy 74 pp. Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r., od 20 stycznia 1923 r. jako oficer saperów służył w Dep. V Inżynierii i Saperów MSWojsk. Studia historyczne odbywał na uniwersytetach we Lwowie i Warszawie (1922-1928), uzyskując doktorat. Awansowany 1 stycznia 1927 r. na kpt. sap., od 31 października był referentem w Wojskowym Biurze Historycznym. Od grudnia 1929 r. kierownik samodz. referatu archiwalnego. Od marca 1934 r. kierownik działu naukowo-archiwalnego. Wiosną 1939 r. był kierownikiem działu w Archiwum Wojskowym w Warszawie.

Autor prac dotyczących historii wojsk inżynieryjno-saperskich. Współpracownik Polskiego Słownika Biograficznego, Polskiej Akademii Umiejetności i Encyklopedii Wojskowej.

Podczas II wojny światowej od 5 września 1939 r. przeprowadzał ewakuację tajnych akt Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych z Warszawy do Rumunii, gdzie został internowany w Baile Herculane. 26 września w Tulcei wziął udział w wydaniu pierwszego numeru „Wiarusa na obczyźnie”. Był tłumaczem prasy rumuńskiej oraz wykładał historię i literaturę w obozach internowanych. Nastepnie przedostał się do Francji, gdzie od 30 kwietnia do 22 czerwca 1940 r. sprawował funkcję referenta w referacie archiwalnym Wojskowego Biura Historycznego. Po upadku Francji w czerwcu 1940 r. ewakuowany do Wlk. Brytanii. Początkowo przebywał w różnych obozach, od listopada 1940 do marca 1941 r. służył w 8 Bryg. Kadrowej. Następnie do lutego 1947 r. kierownik referatu szkolnego w dowództwie 1 Korpusu Polskiego. W 1945 r. awansował na mjr. adm. Po demobilizacji w 1947 r. powrócił do Polski.

Pracował jako wizytator w Zarządzie Głównym Tow. Uniwersytetu Robotniczego, pracownik naukowy Centralnego Ośrodka Oświaty Dorosłych oraz wykładowca i wicedyrektor Państwowej Podstawowej Szkoły Choreograficznej.

Od 1948 r. należał do PZPR.

Zmarł 7 września 1953 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym na Powązkach kwat. 93.

Odznaczony Medalem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (od 10 X 1923) z Jadwigą Rudnicką.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 6/1934
Źródła

S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 6/1934; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; A. Tuliński, Oficerowie Biura Historycznego i Wojskowego Biura Historycznego w latach 1922-1939 (część 2), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” nr 2/2020.