Bojownikom niepodległości

Jan Goliwąs

(?–po 1937)

goliwąs janUrodził się 30 listopada 1900 r. w Szczepankowie pow. Mogilno. Syn Antoniego, rolnika, i Katarzyny z Kończaków.

W czasie I wojny światowej 21 czerwca 1918 r. powołany do armii niemieckiej. Po wybuchu rewolucji w Niemczech w listopadzie tego roku zdezerterował i ukrywał się w rodzinnej wsi.

Uczestnik powstania wielkopolskiego. Służył w 1 szw. 3 puł wlkp (potem: 17 puł). Brał udział w walkach z Niemcami w rejonie Szubina, Żnina i Kcyni. Następnie walczył z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim i na Ukrainie oraz podczas walk odwrotowych, awansując do stopnia kpr. 1 lutego 1921 r. awansował na plut.

W niepodległej Polsce podoficer zawodowy. Służył w 17 puł. W 1925 r. awansował na wachm., a w 1928 r. na st. wachm.

Podczas kampanii 1939 r. szef 2 szw. 17 puł. Brał udział w bitwie nad Bzurą i w obronie Warszawy. Po kapitulacji załogi stolicy (28 września) dostał się do niewoli niemieckiej. Do 20 sierpnia 1940 r. przebywał w obozie przejściowym w Pruszkowie. W czasie ewakuacji obozu na teren Niemiec zbigł z transportu i przedostał się do Leszna Wlkp. Tam zatrzymany przez Niemców, po czym skierowany do prac przymusowych w rejonie Budziszyna. Po ucieczce z robót zgłosił się do pracy w stadninie koni w Racocie. Brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach ZWZ. Był założycielem komórki ZWZ w Racocie. We wrześniu 1941 r. stadnina z pracownikami i ich rodzinami została przeniesiona do Grabau i Schünbüken w Szlezwiku-Holsztynie. 3 maja 1945 r. stadnina została przejęta pod zarząd brytyjski. We wrześniu 1946 r. ze stadniną powrócił do kraju.

Zamieszkał w Gryżynie pow. Kościan. Od 18 września 1946 r. pracował w Państwowej Stadninie Koni w Racocie, a od 1951 r. jako główny księgowy w gospodarstwie rolnym stadniny w Gryżynie. 15 lipca 1966 r. przeszedł na emeryturę.

Członek ZBoWiD. W 1971 r. mianowany przez Radę Państwa ppor. rez.

Zmarł 20 maja 1976 r. w Gryżynie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym.

Odznaczony Medalem Niepodległości i brązowym Krzyżem Zasługi, w PRL otrzymał order Virtuti Militari 5 kl. i Krzyż Walecznych.

Żonaty (od 27 I 1931) z Janiną Szymańską, miał z nią córkę Krystynę (ur. 1944) i syna Zdzisława (ur. 1946).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 259/1937
Źródła

P. Bauer, w: Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, Poznań 2002; „Monitor Polski” nr 259/1937; Wykaz powstańców wielkopolskich i żołnierzy pochowanych na cmentarzach Gminy Kościan, www.gminakoscian.pl/powstancy-wykaz.html [dostęp 6 X 2020].