Bojownikom niepodległości

Jan Guderski

(1894-1961)

guderski janUrodził się 25 grudnia 1894 r. w Warszawie. Syn Stanisława i Anny z Jędruszkiewiczów.

Ukończył szkołę ludową i prywatną szkołę przy Zarządzie Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Po uzyskaniu matury od 1911 r. uczył się w Szkole Mechaniczno-Technicznej Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda.

Od 1912 r. należał do Polskich Drużyn Strzeleckich.

W czasie I wojny światowej w POW. W marcu 1915 r. zmobilizowany do armii rosyjskiej. Służył jako st. technik w grupie inżynieryjnej II korpusu. Kierował pracami technicznymi przy naprawie maszyn i elektrowni. 3 marca 1918 r. w rejonie Baranowicz dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał w Hammerstein do czerwca tego roku.

21 sierpnia przyjęty do Szkoły Podchorążych Piechoty Polskiej Siły Zbrojnej. Brał udział w rozbrajaniu Niemców w listopadzie tego roku, po czym automatycznie przeszedł do WP.

Późną wiosną 1919 r. ukończył naukę i z dniem 9 czerwca został mianowany ppor. piech. Został instruktorem i dowódcą oddziałów szkolnych w macierzystej szkole podchorążych oraz w utworzonej Szkole Podchorążych Saperów w Warszawie. Od września 1919 r. instruktor szkolenia technicznego i dowódca plut. szkolnego w Kościuszkowskim Obozie Szkolnym Saperów. Jako dowódca komp. od 27 lipca do końca sierpnia 1920 r. uczestniczył w fortyfikowaniu Warszawy (10 Grupa Fortyfikacyjna). W 1920 r. awansował na por. piech.

Od maja 1921 r. uczestniczył w III powstaniu śląskim. Sformował oddział saperów, nad którym objął dowództwo.

W 1922 r. służył w 1 psap. Do 1923 r. dowódca komp. szkolnej i wykładowca w Szkole Podchorążych Saperów. Zweryfikowany jako por. sap. z 1 czerwca 1919 r. i awansowany 1 lipca 1923 r. na kpt. sap., w latach 1923-1926 zajmował analogiczne funkcje w Oficerskiej Szkole Inżynierii. Od 1926 r. pełnił służbę w Centralnym Zakładzie Zaopatrzenia Saperskiego, a następnie w Biurze Technicznym Instytutu Badań Inżynieryjnych, a od 1927 r. jako referent w Biurze Technicznym Instytutu Badań Inżynierii. W 1931 r. ukończył roczny kurs fortyfikacyjny, po czym w styczniu 1932 r. został skierowany do sztabu inspektora armii gen. Aleksandra Osińskiego. Już w marcu objął dowództwo komp. w 2 baonie saperów. Awansowany 1 stycznia 1935 r. na mjr. sap., w tym też roku został dowódcą Ośrodka Sapersko-Pionierskiego 20 DP. W końcu 1936 r. objął stanowisko kierownika studiów saperskich w Inspektoracie Armii gen. Władysława Bortnowskiego. Jesienią 1938 r. jako dowódca saperów GO „Śląsk” wziął udział w akcji zajęcia części Śląska Cieszyńskiego (Zaolzia). Następnie był zastępcą dowódcy 8 baonu saperów. Najpóźniej w końcu maja 1939 r. został dowódcą 15 baonu saperów.

Na tym stanowisku (i jednocześnie dowódcy saperów 15 DP) wziął udział w kampanii 1939 r. Uczestniczył w walkach na Pomorzu i w bitwie nad Bzurą. 18 września kontuzjowany, przedostał się do Warszawy i wziął udział w jej obronie. Po kapitulacji załogi stolicy (28 września) dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w oflagu II C w Woldenbergu, a od 1945 r. w Pappenburgu, gdzie doczekał osbobodzenia przez oddziały alianckie.

Początkowo pracował w utworzonym tam obozie rapatriacyjnym. 30 lipca 1947 r. powrócił do Polski.

Zgłosił się do WP, ale nie przyjęto go do służby czynnej i 30 grudnia 1950 r. przeniesiono do rezerwy.

Od 1 listopada pracował w jako kierownik wydz. zaopatrzenia w Zjednoczeniu Przemysłu Drzewnego. Po miesiącu podjął pracę jako naczelnik wydz. sprzętu w Państwowym Przedsiębiorstwie Budowlanym. 1 grudnia 1949 r. został starszym inspektorem Zjednoczenia Budownictwa Miejskiego w Warszawie.

Członek ZSL, Tow. Przyjaźni Polsko-Radzieckiej i Ligi Przyjaciół Żołnierza.

Od 1954 r. mieszkał w Łomiankach.

Zmarł 16 grudnia 1961 r. w Łomiankach i został pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Łomiankach-Kiełpinie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, złotym i dwukrotnie srebrnym Krzyżem Zasługi.

Był żonaty.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 12/1932, 23/1934
Źródła

Z. Barszczewski, Sylwetki saperów, Warszawa 2001; K. Ciechanowski, Armia „Pomorze” 1939, Warszawa 1983; L. Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985; „Monitor Polski” nr 12/1932, 23/1934; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski  1939, Kraków 2006; A. Szugajew, Saperzy w służbie Polsce, Londyn 1985.