Bojownikom niepodległości

Jan Hyc

(1895–1976)

Urodził się 21 kwietnia 1895 r. w Zakopanem. Syn Jana i Marii z Chramców. Brat Adama Jana (zob.).
Od 1906 r. uczeń gimnazjum w Nowym Targu, w 1914 r. uzyskał maturę.
Przed wojną należał do skautingu, był drużynowym Drużyny Skautowej im. K. Pułaskiego w Nowym Targu..
W czasie I wojny światowej 25 sierpnia 1914 r. na czele drużyny skautowej wyruszył do Myślenic, a stamtąd do Krakowa i wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo dowodził plut. 11 komp. 2 pp LP, skąd rychło przeszedł do 3 pp LP. W pułku tym dowodził I plut. 11 komp. (potem: 5 komp.). Uczestniczył w całej kampanii wojennej pułku. 25 czerwca 1915 r. mianowany chor. piech. Ranny w nogę 16 czerwca 1916 r. pod Hruziatynem, leczył się w szpitalu twierdzy nr 4 w Krakowie. Następnie powrócił do pułku. Z dniem 1 listopada 1916 r. awansował na ppor. piech.
Po kryzysie przysięgowym w Polskim Korpusie Posiłkowym. Zapewne uczestniczył w przejściu II Brygady przez front pod Rarańczą i bitwie pod Kaniowem.
W okresie od 20 listopada 1918 do 14 czerwca 1919 r. jako por. piech. był komendantem klasy 11 H w Szkole Podchorążych Piechoty. Następnie od 2 stycznia do 17 kwietnia 1920 r., w stopniu kpt. piech., był słuchaczem Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie. Po jego przerwaniu objął potem dowództwo 18 pp i sprawował je (jako mjr piech. ze starszeństwem z 1 kwietnia) do końca wojny.
Od 2 stycznia do połowy września 1921 r. ponownie uczestniczył w kursie Szkoły Sztabu Generalnego. Po jego ukończeniu został asystentem w katedrze operacyjnej służby sztabów tej uczelni. Zweryfikowany jako mjr SG piech. z 1 czerwca 1919 i awansowany 1 stycznia 1928 r. na ppłk. SG piech., w latach 1928-1929 był kierownikiem tej katedry. Współtwórca systemu zaopatrzenia, uznanego za oficjalnie obowiązujący w WP. 29 sierpnia 1929 r. mianowany dowódcą baonu 60 pp, 23 grudnia został zastępcą dowódcy pułku. Od 31 października 1931 r. szef wydz. w Oddz. IV Sztabu Głównego. 28 czerwca 1933 został dowódcą 51 pp. Od 18 października 1935 r. szef Oddz. IV Sztabu Głównego. 1 stycznia 1936 r. awansował na płk. dypl. piech. 5 sierpnia 1939 r. został kwatermistrzem OK nr I w Warszawie.
W czasie kampanii 1939 r. od 7 września kwatermistrz Dowództwa Obrony Warszawy, od 8 września kwatermistrz Armii „Warszawa”, zaś od 25 września dowódca załogi „Cytadeli”. Po kapitulacji załogi stolicy od 29 września w niewoli niemieckiej. Przebywał przede wszystkim w oflagu VII A w Murnau. Uwolniony 29 kwietnia 1945 r. przez wojska amerykańskie.
Po wyzwoleniu powrócił do kraju. Do emerytury pracował w spółdzielczości.
Uczestniczył w życiu piłsudczyków w kraju.
Zmarł 12 maja 1976 r. w Warszawie.
Odznaczony orderem Virtuti Militari 4 i 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 i 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi i francuską Legią Honorową 5 kl.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 111/1931
Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; L. Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985; Księga pamiątkowa 1830-29.XI-1930, Ostrów Mazowiecka 1930; M. Lewandowski, Interrex, Warszawa 2020; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; „Monitor Polski” nr 111/1931; M. Porwit, Spojrzenie poprzez moje życie, Warszawa 1986; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; VII Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; E. Włoch-Quirini, Wspomnienia z boju II-3 p.p. L.P. pod Tumanem-Gruziatynem w d. 16.VI.1916 r., „Żołnierz Legionów i POW” nr 3/1938; „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 3/1976.