Bojownikom niepodległości

Jan Jaegertal

(1884–1942)

Urodził się 8 czerwca 1884  r. w Leleszkach pow. Szczytno w Prusach Wschodnich. Syn Bogumiła i Anny z Zepaków (?).

W 1918 r. należał do tajnej organizacji wojskowej, której celem było przygotowanie powstania na Warmii, Mazurach i Powiślu, za co był więziony przez Niemców. Zwolniony, przekroczył nielegalnie granicę i we wrześniu 1919 r. został ponownie aresztowany. Po uwolnieniu został sekretarzem Mazurskiego Związku Ludowego i członkiem delegacji mazurskich. W 1923 r. objął funkcję wiceprezesa Zjednoczenia Mazurskiego; zamieszkał wówczas we wsi Szyba. Współpracował z „Mazurskim Przyjacielem Ludu”. Szykanowany przez władze niemieckie, w 1924 r. wyjechał do Polski i zamieszkał w Działdowie.

Był kupcem, prowadził księgarnię przy Rynku 28, gdzie mieściła się agentura „Dziennika Bydgoskiego”.

Działacz społeczny, w 1931 r. został członkiem zarządu Związku Mazurów, a w 1935 r. skarbnikiem. Należał do członków wspierających „Sokoła” w Działdowie, a także współzałożyciel Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Działdowie (od 19 lutego 1936).

Podczas II wojny światowej we wrześniu 1939 r. aresztowany przez Niemców, po czym osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau.

Zamordowany 20 stycznia 1942 r. w Hartheim.

Odznaczony Medalem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Źródła

„Dziennik Bydgoski” nr 227/1931; Encyklopedia Powiatu Działdowskiego, www.epdz.powiatdzialdowski.pl/jagielko-vel-jaegertal-jan/ [dostęp 12 III 2021]; „Monitor Polski” nr 47/1936, 178/1937; Odznaczeni Pomorzanie, „Dziennik Bydgoski” nr 265/1936.