Bojownikom niepodległości

Jan Jankowski

(1899–1943)

Urodził się 9 czerwca 1899 r. w Trlągu pow. Inowrocław.

W czasie I wojny światowej od 1915 r. w Tajnej Organizacji Wojskowej w Poznaniu. Należał do skautingu – był drużynowym IV Drużyny Skautowej im. Władysława Jagiełły.

7 października 1916 r. powołany do armii niemieckiej, służył w 68 pp w Głogowie oraz w 20 pap w Poznaniu i od 11 czerwca 1917 r. w 71 pp. Uczestniczył w walkach na froncie zachodnim, podczas których został ciężko ranny.

Od 21 listopada 1918 r. w Wojsku Polskim. W jego składzie wspierał powstańców wielkopolskich, był ranny. 21 stycznia 1919 r. wyruszył na front wołyński. Walczył z Ukraińcami, a potem z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim. 15 lutego 1920 r. skierowany do Szkoły Podchorążych w Warszawie, od 1 lipca służył w Szkole Podoficerów Piechoty w Biedrusku. 1 listopada 1920 r. mianowany ppor. piech.

Od 1 września 1921 r. w 57 pp. Zweryfikowany jako por. piech. z 1 listopada 1920 r., 31 września 1922 r. został przeniesiony do 18 pp. 20 czerwca 1923 r. rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Obserwatorów i Strzelców w Toruniu. Po ukończeniu nauki od 24 maja 1924 r. pełnił służbę w 3 plotn. Był w nim m.in. oficerem oświatowym pułku, adiutantem pułku, służył w 32 esk. lotniczej oraz ponownie adiutantem pułku. 1 stycznia 1932 r. awansował na kpt. obs., zaś 19 marca 1937 r. na mjr. obs. Wiosną 1939 r. zajmował stanowisko szefa wydziale wyszkolenia w Dowództwie Lotnictwa MSWojsk.

Podczas II wojny światowej po agresji sowieckiej z 17 września 1939 r. przeszedł do Rumunii, skąd przedostał się do Francji, a po jej upadku w czerwcu 1940 r. do Wlk. Brytanii. Był organizatorem i pierwszym dowódcą 305 dyonu bombowego (1 września 1940–3 kwietnia 1941). Wobec nieporozumień z brytyjskim doradcą przeszedł do Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych. Awansował na ppłk. nawig. Na własną prośbę przeniesiony do 300 dyonu bombowego.

Poległ 6 marca 1943 r. podczas lotu bojowego koło Mönchengladbach i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym w Rheinbergu w Niemczech.

Odznaczony Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Niepodległości.

Źródła

O. Cumft, H.K. Kujawa, Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939–1946, Warszawa 1989; „Monitor Polski” nr 167/1932; J. Pawlak, Pamięci lotników polskich 1918–1945, Warszawa 1998; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Warszawa 2006; Tradycje Lotnictwa Wojskowego Wielkopolski, www.dywizjon305.pl/ludzie.html#jankowski [dostęp 11 IV 2021]; Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie latach 1939–1946, Londyn 1952.