Bojownikom niepodległości

Jan Jędrzejczak

(1892–1947)

Urodził się 21 maja 1892 r. w Zgierzu. Syn Antoniego, rzemieślnika, i Marianny z Norberciaków.

Ukończył szkołę elementarną, później dokształcał się jako samouk.

Aresztowany 17 marca 1907 r. przez władze rosyjskie, był więziony cztery miesiące, po czym na rok zesłany do Szawli w guberni suwalskiej.

Po odbyciu kary wstąpił do PPS ps. „Pawłowski”.

W czasie I wojny światowej w 1915 r. był jednym z organizatorów POW w Zgierzu, a także przewodniczącym tamtejszego Związku Zawodowego Robotników i Robotnic Przemysłu Włókienniczego. W 1916 r. przeniósł się do Łodzi, gdzie z ramienia PPS prowadził sklep przy zbiegu ulic Benedykta i Lipowej. W 1917 r. ukończył kurs Pogotowia Bojowego PPS i został starszym dziesiątki bojowej; prowadzony przez niego sklep stał się (po godzinach urzędowania) miejscem szkolenia bojowców. Pracował w nielegalnej partyjnej drukarni w mieszkaniu Antoniego Purtala przy ul. Pańskiej. Zaskoczony przez niemiecką policję podczas pracy (25/26 sierpnia 1918), w wyniku starcia z ochroną drukarni zginęło dwóch Niemców. On i członkowie ochrony zostali wysłani przez PPS do Warszawy. Następnie przeniósł się do Radomia, gdzie sprawował funkcję instruktora bojowego.

W listopadzie 1918 r. powrócił do Łodzi. Pracował jako urzędnik w Kasie Chorych, był też czynny w Związku Pracowników Kas Chorych i Instytucji Ubezpieczeń Społecznych RP. Od 1930 r. działał społecznie w robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej Towarzystwa „Lokator”, której był współzałożycielem i wieloletnim członkiem Rady Nadzorczej.

Działał w PPS. W 1926 r. został komendantem Milicji PPS dzielnicy Lewej, następnie członkiem Komendy Okręgowej. W 1934 r. wybrany zastępcą członka Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS w Łodzi.

Podczas II wojny światowej poszukiwany przez Niemców, zamieszkał w Tomaszowie Mazowieckim. Brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach PPS-WRN; był członkiem jej komitetu w tym mieście. Zagrożony aresztowaniem, do końca okupacji ukrywał się na wsi.

W 1945 r. powrócił do Łodzi i włączył się do działalności w PPS. Współorganizował dzielnicę Chojny i został członkiem jej komitetu. Uczestniczył w reaktywowaniu robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej Towarzystwa „Lokator”.

Zmarł 1 stycznia 1947 r. w Łodzi.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Źródła

E. Ajnenkiel, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987; „Monitor Polski” nr 296/1931.