Jan Józef Gabriel Ludyga–Laskowski

Urodził się 15 marca 1894 r. w Rozbarku (obecnie część Bytomia). Syn Marcina, górnika, i Marty z d. Skrzypek. Brat Jana Ludygi (zob.), kuzyn Teodora Jana Ludygi (zob.).

Przed I wojną światową od 1909 r. działacz „Sokoła”. Sprawował funkcję jego naczelnika w Bytomiu (1910-1914). Więziony przez Niemców.

W czasie I wojny światowej 2 września 1914 r. zmobilizowany do armii niemieckiej i wysłany na front francuski, w kwietniu 1915 r. zdezerterował, przedostając się na stronę francuską. Skazany zaocznie przez sąd polowy za dezercję na karę śmierci. Mianowany przez Francuzów komendantem obozu jenieckiego w Romans, potem w Barcelonette i Montrambert. Na wieść o powołaniu Armii Polskiej we Francji zorganizował grupę 380. ochotników i z nimi 17 grudnia 1917 r. jako „Laskowski” jako jeden z pierwszych wstąpił w jej szeregi.

W lutym 1918 r. został komendantem szkoły podoficerskiej w Le Naus i otrzymał stopień oficerski. Następnie sprawował funkcję dowódcy komp., adiutanta 1 psp,  1 dywizji i I korpusu. Awansował na por. piech. Uczestniczył w walkach z Niemcami na froncie zachodnim.

Z armią w kwietniu 1919 r. powrócił do kraju. Sprawował funkcję szefa Oddz. II korpusu. Uczestniczył w walkach z Ukraińcami. Był adiutantem gen. Józefa Hallera, a potem szefa Oddz. II w 11 DP. Brał udział w objęciu Pomorza przez Polaków w 1920 r.

28 kwietnia 1920 r. skierowany na Górny Śląsk, był szefem sztabu POW Górnego Śląska. Współtwórca planów II powstania śląskiego, w którym brał udział (sierpień 1920). Po powstaniu w stopniu kpt. komendant Policji Górnego Śląska w obozie przemysłowym. Podczas III powstania śląskiego (1921 r.) od 10 maja dowodził 1 dywizją, od 4 czerwca Grupą „Wschód”, a od 6 czerwca sprawował w zastępstwie funkcję Naczelnego Wodza. Zdobył i obronił Górę św. Anny. Przygotowywał planowaną likwidację powstania. Od października 1921 r. szef oddz. wyszkolenia i zaopatrzenia demobilizowanych powstańców zorganizowanych w Zw. Powstańców Śląskich.

Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919 r., po przyłączeniu w 1922 r. części Śląska do Polski pełnił służbę w sztabi gen. Stanisława Szeptyckiego. W sierpniu był adiutantem marsz. J. Piłsudskiego podczas jego pobytu na Śląsku. Następnie w 78 pp. 1 lipca 1924 r. przeniesiony w stan nieczynny na okres sześciu miesięcy. Uzupełniał wykształcenie, w 1924 r. uzyskał maturę. Jako tytularny mjr piech. z 1 czerwca 1919 r. ze względu na stan zdrowia 30 marca 1926 r. przeniesiony w stan spoczynku.

W końcu 1930 r. wszedł w skład Komisji Powstania Górnośląskie Krzyża i Medalu Niepodległości.

Prowadził hurtownię tytoniu w Katowicach. Był honorowym ławnikiem, niepłatnym członkiem Rady Miejskiej w Katowicach. W 1935 r. złożył egzamin notarialny i potem pracował jako radca magistratu w Katowicach.

Współorganizator Zw. b. Powstańców Śląskich, wiceprzewodniczący krajowego i członek zarządu Okręgu Śląskiego Zw. Oficerów Rezerwy, członek Rady Głównej Zw. Inwalidów Wojennych RP, członek Zarządu Głównego Stow. Weteranów Armii Polskiej we Francji, wiceprezes Federacji Polskich Zw. Obrońców Ojczyzny, przez jakiś czas sprawował funkcję wiceprezesa FIDAC na Polskę.

W 1933 r. został w Niemczech aresztowany za polską działalność na Górnym Śląsku i postawiony przed sądem doraźnym. Po trzech tygodniach zwolniony dzięki interwencji polskiego MSZ.

Podczas II wojny światowej brał udział w kampanii 1939 r. Bronił terenu Śląska. Po 17 września przekroczył granicę i w listopadzie dotarł do Francji, gdzie podjął służbę w WP. Po upadku Francji (czerwiec 1940) przedostał się na teren okręgu Vivhy. Brał udział w ruchu oporu. Po wkroczeniu oddziałów niemieckich do Marsylii 24 grudnia 1942 r. przeniósł się w okolice Grenoble. 23 marca 1944 r. aresztowany przez Niemców.  Więziony i torturowany w Marsylii i Grenoble, ostatecznie został zesłany do Fort Montluc pod Lyonem, gdzie został uwolniony przez oddziały amerykańskie.

Wstąpił wówczas do WP, z którego w 1948 r. został zdemobilizowany.

Zmarł 16 lipca 1956 r. w Paryżu i tam został pochowany na Cmentarzu Bagneux kwat. 70.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości z mieczami, orderem Polonia Restituta 5 kl., dwukrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi, francuską Legią Honorową 5 kl. oraz Krzyżem Wojennym z gwiazdą.

Opublikował: Zarys historii trzech powstań śląskich 1919-1920-1921, Opole 1973.

Żonaty (od 7 VII 1920) z Ireną Rubinstein (zob.).