Bojownikom niepodległości

Jan Nepomucen Gorazdowski

(1896-1957)

Urodził się 9 maja 1896 r. w Sokołowie Podlaskim. Syn Bolesława, notariusza, i Zofii z Krassowskich.

Ukończył gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie (1914 r.) i podjął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie.

Należał do tajnego skautingu i Polskich Drużyn Strzeleckich.

Latem 1915 r. ewakuowany z rodziną w głąb Rosji, we wrześniu został powołany do służby w armii rosyjskiej.

Ukończył szkołę oficerską w Kijowie, po czym w stopniu chor. piech. był dowódcą komp. 207 pstrz. Ranny we wrześniu 1916 r.

Od marca 1917 r. w I Korpusie Polskim w Rosji. Dowodził komp. Po demobilizacji korpusu w czerwcu 1918 r. powrócił do kraju.

Od listopada 1918 r. w WP. Dowodził komp. 34 pp. Od marca 1919 r. uczestniczył w walkach z bolszewikami. We wrześniu 1920 r. został adiutantem XXX BP. Stanowisko to zajmował do końca wojny.

Od marca 1921 r. referent Oddz. I DOGen Warszawa. W marcu 1922 r. został dowódcą komp. 15 pp. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919, w styczniu 1923 r. objął funkcję adiutanta Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Rembertowie. W październiku 1928 r. otrzymał dowództwo komp. 61 pp, a w kwietniu 1930 r. - w 20 pp. W kwietniu 1933 r. został referentem organizacyjnym Okręgowego Urzędu WF i PW OK nr V, a w lutym 1938 r. inspektorem WF i PW I Okręgowego Urzędu WF i PW w Warszawie. Awansowany 19 marca 1938 r. na mjr. adm.

Podczas kampanii 1939 r. dowodził stołecznym baonem PW. Uczestniczył w walkach z Sowietami i Niemcami na terenie Lubelszczyzny. Po kapitulacji oddziałów polskich pod Kockiem (6 października) przedostał się do Warszawy i podjął działalność konspiracyjną. Od połowy tego miesiąca był szefem wydz. I (organizacyjnego) Komendy Okręgu Warszawa-Miasto SZP/ZWZ/AK ps. „Wolański”. Z dniem 11 listopada 1942 r. awansował na ppłk. adm. 1 lutego 1943 r. został szefem biura (wydz.) personalnego w Oddz. I Komendy Głównej AK. Funkcję tę sprawował do rozwiązania AK (19 stycznia 1945), a później w sztabie „Nie” i Delegaturze Sił Zbrojnych. Działalności konspiracyjnej zaprzestał 30 lipca 1945 r.

Aresztowany 4 sierpnia przez funkcjonariuszy UB, po zwolnieniu (12 września) następnego dnia ujawnił się i do listopada był zastępcą przewodniczącego Komisji Likwidacyjnej Obszaru Centralnego b. AK. Zweryfikowany jako płk adm. ze starszeństwem z 1 stycznia 1945 r.

Wspólnie z płk. Janem Mazurkiewiczem i płk. dypl. Kazimierzem Pluta-Czachowskim prowadził „Bazar Krajowy” przy ul. Nowogrodzkiej 26 w Warszawie.

Aresztowany 13 stycznia 1949 r., wyrokiem Rejonowego Sądu Wojskowego w Warszawie z 7 grudnia 1953 r. został skazany na 15 lat więzienia. Zwolniony 24 marca 1956 r. i zrehabilitowany 30 marca.

Zmarł 27 marca 1957 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Wojskowym kwat. A-24.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi z mieczami, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Niepodległości.

Żonaty z Zofią Julią z Krawczyków-Wierzbicką.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 131/1933
Źródła

A.K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944 t. 1, Warszawa 1987; „Monitor Polski” nr 131/1933; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.