Bojownikom niepodległości

Jan Olszewski

(1861–1948)

Urodził się 17 lutego 1861 r. w m. Górale koło Jabłonowa. Syn Ignacego i Emilii z Wielkowskich.

Ukończył gimnazjum w Chełmnie (1884) oraz seminarium duchowne w Pelplinie i 27 maja 1888 r. został wyświęcony na kapłana.

Został wówczas wikariuszem w Lęborku, a następnie kolejno w Czersku, Lubawie, Unisławiu, Brodnicy nad Drwęcą oraz administratorem parafii w Golubiu i Wrockach. W 1894 r. objął funkcję proboszcza parafii pw. św. Rocha w Osieku.

Działacz narodowy i społeczny; po 1900 r. założył w Osieku Związku Konsumpcyjny „Kupiec”, a w 1904 r. bank ludowy, którego został prezesem. Przyczynił się do powołania polskich organizacji Towarzystwa Ludowego i Towarzystwa Flisaków. Zaangażował się w organizowane strajki szkolne na ziemi starogardzkiej (1906–1907), podczas których protestowano przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Był inicjatorem strajku szkolnego w Kasparusie (8 stycznia–15 lutego 1907). W następstwie 20 września 1907 r. został skazany przez Izbę Karną w Starogardzie na karę roku i sześciu miesięcy więzienia. Wyrok odbywał w więzieniu w Gdańsku (13 czerwca 1908–13 października 1909).

Przeniesiony karnie z parafii w Osieku od 8 kwietnia 1911 r. był kuratorem parafii pw. Św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Szczodrowie pow. Kościerzyna. Zorganizował tu Towarzystwa Czytelni Ludowych z biblioteką. Podczas II wojny światowej 22 listopada 1939 r. został wysiedlony przez Niemców. Zamieszkał w Sarnakach koło Łosic. Przebywał tam przez cały okres wojny.

Wiosną 1945 r. powrócił do Szczodrowa.

Zmarł 5 listopada 1948 r. w Szczodrowie i został pochowany przy tamtejszym kościele parafialnym.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Źródła

J. Milewski, Ks. Jan Olszewski – przywódca strajku szkolnego, „Pomerania” nr 4/1981; „Monitor Polski” 1938, nr 177.