Bojownikom niepodległości

Jan Tadeusz Teodor Majewski

(1894–1944)

Urodził się 1 września 1894 r. we wsi Rudniki w gminie Koniecbór w pow. suwalskim. Syn Feliksa i Weroniki z domu Siemion.

Ukończył dwie klasy szkoły elementarnej. W roku 1905 brał udział w bojkocie szkół rosyjskich. Naukę kontynuował w powołanej w roku następnym (1906) Prywatnej Siedmioklasowej Szkole Handlowej w Suwałkach. Szkoła z polskim językiem wykładowym, nowoczesnym programem nauczania oraz patriotycznym i demokratycznym programem wychowawczym, utrzymywała się ze składek najaktywniejszych Polskich patriotów z guberni suwalskiej: Stanisława Gawrońskiego, Włodzimierza Gawrońskiego, Piotra Górskiego, Romualda Janiszewskiego, Ignacego Korewy, Edwarda Mórawskiego, Tomasza hr. Potockiego, Stanisława Staniszewskiego, Jana Schmidta, Tadeusza Wisznickiego, Leona Wiszniewskiego, Gustawa Zabłockiego; a od roku 1910: Brunona Ogólewicza i Tomasza Wolskiego. W czasie nauki działał w „Związkach młodzieży szkolnej”. Po ukończeniu szkoły odbył praktykę rolną w jednym z majątków ziemskich, następnie pracował jako administrator.

Po wybuchu I wojny światowej (28 lipca 1914) został zmobilizowany do armii rosyjskiej i wcielony do Łomżyńskiego Konnego Pułku (?). Po wyparciu Rosjan za linię Niemna w czasie walk pod Wilnem został ranny w głowę. Po zajęciu miasta przez Niemców pozostał na terenach przez nich okupowanych. Ponownie pracował jako administrator.

Po zakończeniu wojny (11 listopada 1918) wstąpił do Samoobrony Wileńskiej, następnie do Polskiej Organizacji Wojskowej, która skupiła ok. 1,5 tys. ochotników z różnych warstw społecznych, w tym niemało gimnazjalistów. Należał też do powstałej w lipcu 1919 r. Organizacji Strzelców Nadniemeńskich, podlegając Marianowi Zyndram-Kościałkowskiemu ps. „Jerzy Orwid”, „M. Rogiński” (1892–1946). We wniosku odznaczeniowym Marian Zyndram Kościałkowski napisał:

Był początkowo komendantem XII Obwodu [w okręgu kowieńskim POW] później komendantem miejscowym w Zoślach. Aktywnie i z oddaniem się pracował na korzyść Polski przez podawanie szczegółowych wiadomości o składzie i zmianach wojska oraz nastroju politycznym litewskiego społeczeństwa; tworzył i podtrzymywał łączność pomiędzy komendantami obwodów sąsiednich oraz pomiędzy Kownem a Wilnem narażając swoje życie przy przechodzeniu frontu, zaprzysięgał nowych członków P.O.W. i O.S.N.; w majątku gdzie był administratorem zorganizował punkt – etap dla kurierów Okręgu do Wilna i z powrotem. Wysyłał swoich podwładnych na przeszkolenie na stronę Polską; zakonspirował milicjantów litewskich posterunku Zośli.

We wniosku o odznaczenie Jana Majewskiego Orderem Virtuti Militari napisano:

Dzielny i energiczny, o wysokich zdolnościach organizacyjnych pozyskuje do pracy szereg obywateli ziemskich i w ich majątkach urządza potajemne składy broni. Stwarza kilka lotnych oddziałów, które swemi terrorystycznemi działaniami zupełnie paraliżują działalność miejscowego kontrwywiadu litewskiego, a w dniu wybuchu zrywają połączenia pomiędzy wojskami litewskimi na froncie i sztabem w Kownie.

Na skutek zdrady 14 września 1919 r. został aresztowany przez władze litewskie i osadzony w więzieniu w Kownie. Za szpiegostwo na rzecz Polski został skazany przez sąd litewski na karę śmierci, zamienioną na dożywotnie więzienie. 28 grudnia 1922 r. został zwolniony z więzienia na podstawie amnestii i wrócił do Polski. 28 stycznia1923 r. został zdemobilizowany. Otrzymał 30 hektarową działkę osadniczą z rozparcelowanego folwarku Poluńce w gminie Krasnowo. Na działce stał drewniany Dwór o siedmiu pokojach i kuchnia, oraz kamienna obora i stodołą. Wszystkie budynki były kryte słomą. Na środku podwórza znajdowała się sadzawka, a obok dworu rozpościerał się sad. Od stodoły do granicy było tylko dwanaście metrów. W roku 1932 na podstawie ustawy z 17grudnia 1920 r. o bezpłatnym nadziale ziemią żołnierzy Wojska Polskiego, wystąpił o przekwalifikowanie nadania z płatnego na bezpłatne. Należał do  Rady Gminy Krasnowo, był też prezesem gminnego koła Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, członkiem Zarządu Związku Osadników Wojskowych Powiatu Suwalskiego, członkiem Związku Rezerwistów RP oraz Związku Peowiaków. W roku 1935 wchodził w skład Dodatkowej Komisji Weryfikacyjnej przy Powiatowym Kole Związku Peowiaków w Augustowie, sekcji dla placówki Raczki.

Podczas II wojny światowej należał do Armii Krajowej pod pseudonimem „Chmura”. Wiosną 1943 r. w stopniu plutonowego rezerwy pełnił funkcję Komendanta placówki nr 8 Obwodu Suwałki AK, następnie Komendanta Rejonu V (gminy: Puńsk, Berżniki, Krasnowo, Sejwy), a w maju 1944 roku komendantem Placówki Krasnopol (?) wchodzącej w skład Rejonu II. W czasie akcji „Burza” był przewidziany na funkcję dowódcy 7 kompanii III batalionu 41. Pułku Piechoty AK. W jego zabudowaniach w Poluńcach ukrywał się jego szwagier Franciszek Siemion ps. „Sobieski” (1896–1900). W roku 1944 został aresztowany przez Niemców i osadzony w suwalskim więzieniu. 18 maja 1944 r. został powieszony w zbiorowej egzekucji w Berżnikach.

Odznaczony Orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921 i Krzyżem POW.

Był żonaty z Marią z Ołdaków, z którą miał pięcioro dzieci: Irenę (ur. 29 lipca 1925), Zbigniewa (ur. 27 października 1926), Helenę (ur. 21 kwietnia 1928) i Zofię (ur. 13 listopada1929) oraz Ryszarda.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski 1931, nr 260/