Bojownikom niepodległości

Jan Władysław Bolewski

(1878-1963)

Jan Władysław BolewskiUrodził się 13 marca 1878 r. w Jarocinie. Syn Władysława, urzędnika, i Walentyny z Nowakowskich. Uczył się w gimnazjum w Nakle, a od 1897 r. w Krotoszynie. Członek Tow. T. Zana, był prezesem tej organizacji w gimnazjum w Krotoszynie; doprowadził do zjednoczenia kół zanowskich w Wielkopolsce (1898). Studiował medycynę m.in. w Krakowie, Wrocławiu i Monachium, uzyskując 10 sierpnia 1904 r. dyplom lekarski, a wkrótce potem doktorat w Würzburgu. Członek Tajnego Zw. Tow. Akademickich w Niemczech. Za przynależnośc do tej organizacji skazany w procesie poznańskim (1901 r.) na cztery miesiące więzienia. Członek „Zetu”. Po ukończeniu studiów zamieszkał w Krotoszynie, gdzie prowadził praktykę lekarską. W 1907 r. został skazany na trzy miesiące więzienia za organizowanie strajku szkolnego. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 r. zmobilizowany do armii niemieckiej, służył w niej do 1918 r. Był członkiem rewolucyjnej komórki żołnierskiej w Hanowerze. W listopadzie 1918 r. wszedł wskład krotoszyńskiej Rady Robotniczej i Żołnierskiej i z jej ramienia został wybrany delegatem do takiej rady w Poznaniu. W wyniku pertraktacji przyczynił się do opuszczenia przez oddziały niemieckie Krotoszyna (31 grudnia 1918 na 1 stycznia 1919). Na początku stycznia objął dowództwo komp. Straży Ludowej oraz Drużyn Bojowych (ok. 500 ludzi). Ranny w lutym podczas walk pod Zdunami. Następnie w WP. Po wojnie z bolszewikami przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako kpt. rez. lek. ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r. Pracował jako kierownik i chirurg szpitala miejskiego w Krotoszynie (do 1949 r.). Działcz społeczny; był długoletnim prezesem „Sokoła”, opiekunem miejskiej drużyny harcerskiej, wykładał na Uniwersytecie Ludowym. Podczas II wojny światowej od 1939 r. brał udział w działalności konspiracyjnej w organizacjach „Wolni Bracia” i „Ojczyzna”; był ich koordynatorem na Ostrów Wlkp. i południowe powiaty Wielkopolski. W 1940 r. wysiedlony przez Niemców na teren Generalnej Guberni, prowadził szpital partyzancki na Kielecczyźnie. W 1945 r. powrócił do Krotoszyna. Do 1949 r. pracował w miejscowym szpitalu, po czym przeszedł na emeryturę. Zmarł 1 września 1963 r. w Krotoszynie i tam został pochowany. Odznaczony Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych, w PRL otrzymał order Sztandaru Pracy 1 kl. Opublikował: Krotoszyn w powstaniu 1918-1919 roku, Ostrów 1936. Żonaty dwukrotnie; z Antoniną Wołłeyszo, miał z nią syna Zbigniewa (1905-1930), a potem ze Stanisławą Lucht. Jest patronem ulicy w Krotoszynie.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 177/1938
Źródła

W. Gill, w: Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, Poznań 2002; „Monitor Polski” nr 177/1938; Polski Almanach Medyczny na rok 1956, Warszawa 1957; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934.