Bojownikom niepodległości

Jancarz Henryk Wincenty

(1892–1960)

Urodził się 1 stycznia 1892 r. w Kojszówce koło Makowa Podhalańskiego. Syn Jana, rolnika..

Od 1905 r. kształcił się w gimnazjum w Wadowicach, w którym w 1913 r. uzyskał maturę. Następnie podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W czasie I wojny światowej od 16 sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. W stopniu kpr. służył w 14 komp. 2 pp LP. W jej składzie 30 września wyruszył na front w Karpaty. Przydzielony jako pchor. do utworzonego 10 maja 1915 r. 4 pp LP, służył w 7 komp. Uczestniczył w działaniach na terenie Lubelszczyzny i Wołynia. Ranny 2 sierpnia podczas bitwy pod Jastkowem. 23 sierpnia 1915 r. mianowany chor. piech., 1 lipca 1916 r. awansował na ppor. piech. Wiosną 1917 r. przebywał w obozie wyszkolenia nr 4.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. Służył w 2 komp. oddziału uzupełnień korpusu, a następnie w 3 pp LP. 17 stycznia 1918 r. został instruktorem kursów szturmowych w Szkole Podchorążych w Bolechowie. W następstwie akcji II Brygady pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) internowany przez Austriaków w Dulfalvie.

Od 5 listopada 1918 r. w Wojsku Polskim. Przydzielony wówczas do 3 pp (potem: 9 pp leg). 18 listopada awansowany przez gen. Bolesława Roję na por piech. (z dniem 1 kwietnia). W sierpniu 1920 r. jako oficer 3 pp leg awansował na kpt. piech. (z dniem 1 kwietnia).

Po wojnie w 71 pp, następnie przez krótki okres czasu w 56 pp. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919, od 1 grudnia 1922 r. ponownie w 71 pp. Był dowódcą (początkowo jako p.o.) II baonu 71 pp (1923, 1924). Z dniem 15 sierpnia 1924 r. awansował na mjr. piech. Następnie dowodził I baonem 16 pp (1928), po czym od stycznia 1932 r. służył w jako inspektor PW w DOK nr IV w Łodzi (1932–1934). Później był inspektorem Okręgowego Urzędu WF i PW w Katowicach (1935). Od 12 grudnia 1938 r. zajmował stanowisko komendanta KRU w Katowicach.

Podczas kampanii 1939 r. po agresji sowieckiej z 17 września przekroczył granicę Węgier i został internowany. W końcu 1941 r. przebywał w obozie w Eger.

Po wojnie powrócił do kraju.

Zmarł w 1960 r. w Katowicach.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Źródła

W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; Czwarty Pułk Piechoty 1806–1966, Londyn [1965]; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; „Monitor Polski” nr 132/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; S. Rostworowski, Nie tylko Pierwsza Brygada, t. III, Warszawa 1993; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; M. Siwiec-Cielebon, Wolności siew. Absolwenci i uczniowie c.k. Gimnazjum Wyższego w Wadowicach do 1918 r. jako kadra przyszłych sił zbrojnych odrodzonej Rzeczypospolitej, „Wadoviana” t. XXI/2018; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006G. Studnicki, Kto był kim w Wadowicach?, Wadowice 2004; VI Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; Za kratami więzień i drutami obozów t. II, Warszawa 1928; Zmiany w garnizonie łódzkim, „Republika” nr 15/1932.