Bojownikom niepodległości

Jerzy Hojarczyk

(1894-1951)

Jerzy HojarczykUrodził się 10 kwietnia 1894 r. w Wieliczce. Syn Jana, urzędnika, i Stefanii z Bretschneiderów. Brat Adama (zob.). Od 1904 r. uczył się w gimnazjum w Podgórzu, a następnie w III Gimnazjum Klasycznym im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie, w którym w 1912 r. uzyskał maturę. W okresie nauki szkolnej był prezesem Organizacji Szkół Średnich. Od 1912 r. studiował na Wydz. Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 6 grudnia 1912 r. należał do Zw. Walki Czynnej i Zw. Strzeleckiego. Początkowo był II zastępcą komendanta Zw. Strzeleckiego w Wieliczce, a od listopada 1913 r. skarbnikiem obwodu wielickiego. Ukończył kurs podoficerski. Od 16 grudnia 1912 r. sprawował funkcję komisarza Polskiego Skarbu Wojskowego w Wieliczce. W czasie I wojny światowej 7 sierpnia 1914 r. z wielickim oddziałem Zw. Strzeleckiego wyruszył do Krakowa i wstąpił do oddziału J. Piłsudskiego i Legionów Polskich. Służył w 12 komp. strzeleckiej (potem: 1 komp. V baonu I Brygady). Był szefem tej komp. W październiku awansował na sierż. Lekko ranny 24 października podczas bitwy pod Laskami, pozostał w szeregach. Podczas bitwy pod Łowczówkiem 25 grudnia został dowódcą I plut. Tego też dnia ciężko ranny dostał się do niewoli rosyjskiej. Leczył się w szpitalu w Tarnowie, a od stycznia 1915 r. w szpitalu twierdzy kijowskiej. W lutym przebywał w szpitalu w Moskwie, zaś od kwietnia w 96 Zbiorczym Szpitalu Wojskowym w Samarze. Po wyleczeniu rany 10 października skierowany do obozu jenieckiego w Samarze, a na początku grudnia w Symbirsku. W połowie października 1916 r. skierowany jako robotnik do Słobody Kanawa, w grudniu powrócił do obozu. 14 stycznia 1917 r. jako inwalida został zwolniony z niewoli. Przez Finlandię, Szwecję i Niemcyznalezł się w Czechach, gdzie od 19 marca przebywał w szpitalu w Mostach. Następnie leczył się w szpitalu w Pradze, zaś w czerwcu skierowano go do 9 Rezerwowego Szpitala Austriackiego dla Inwalidów przy ul. Garbarskiej w Krakowie. Podjął wówczas działalność w POW. W drugiej połowie lipca podjął rekonwalescencję w sanatorium Czerwonego Krzyża w Zakopanem. Następnie (od 15 listopada) w szpitalu inwalidów przy ul. Mickiewicza w Krakowie, skąd przeniesiono go na oddział uczniów przy ul. Garbarskiej. Podjął studia na Wydz. Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Równolegle w lutym 1918 r. rozpoczął naukę w prywatnej szkole prawa dr. Kucharczyka. W połowie sierpnia przybył do Domu Uzdrowieńców w Krynicy, skąd w październiku powrócił do Szkoły Inwalidów w Krakowie. Od 17 listopada 1918 r. w stopniu pchor. w WP. Przydzielony do 5 pp leg, przebywał w kadrze pułku. W grudniu awansował na chor., a 1 stycznia 1919 r. został mianowany ppor. piech. Był zastępcą oficera kasowego baonu uzupełniającego 5 pp leg. 1 kwietnia objął stanowisko oficera kasowego 1 pp leg. W maju został oficerem kasowym baonu zapasowego 5 pp leg. Chory, od 4 sierpnia przebywał w sanatorium Czerwonego Krzyża w Zakopanem. Do służby powrócił 17 listopada. Awansował na kpt. piech. ze starszeństwem z 1 kwietnia 1919 r. 12 kwietnia 1921 r. uzyskał absolutorium na Wydz. Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. 8 lipca jako rzeczoznawca odkomenderowany do Wojskowego Sądu OGen Warszawa. Od sierpnia do 9 września delegat intendentury DOGen Warszawa przy odbieraniu centralnych magazynów do Zarządu Kwaterunkowo-Budowlanego. Następnie kierownik wojskowy Zjednoczonych Komisji Likwidacyjnych w Forcie Śliwickiego. 7 kwietnia 1922 r. został kierownikiem komisji gospodarczej do zastępstw rachunkowych DOK nr I w Warszawie. Zweryfikowany jako kpt. int. z 1 czerwca 1919, do 1925 r. służył w szefostwie intendentury OK nr I. Ukończył kurs intendencki w WSWoj (1925-1927). Następnie w 10 Okręgowym Szefostwie Intendentury. Od 10 maja 1928 do 1936 r. referent zaopatrzenia w 2 Okręgowym Urzędzie WF i PW w Lublinie. 1 stycznia 1935 r. awansował na mjr. int. z wsw. W latach 1938-1939 kierownik administracji pieniężnej Biura Personalnego MSWojsk. Wiosną 1939 r. był kierownikiem referatu zaopatrzenia w wydz. kwaterunkowym Dep. Intendentury MSWojsk. Działacz społeczny; pracował w WKS „Unia” Lublin (skarbnik klubu), OZPN, Okręgowym Zw. Bokserskim i w Oddziale ZHP Lublin (członek zarządu). Podczas kampanii 1939 r. ewakuowany w kierunku wschodnim, po agresji sowieckiej z 17 września przeszedł do Rumunii, gdzie został internowany. W lutym 1941 r. przekazany Niemcom, przebywał w oflagu VI E w Dorsten. Uwolniony w 1945 r. przez wojska alianckie, został przeniesiony do Polskiego Obozu Wojskowego w Dössel. Tam doznał wylewu krwi do mózgu i został lewostronnie sparaliżowany. Od 3 lutego do 5 sierpnia 1947 r. leczył się w szpitalu w Warburgu. 23 sierpnia powrócił do kraju. Wobec 100% utraty zdolności zarobkowej 11 maja 1948 r. przeniesiony został w stan spoczynku. Zmarł 5 stycznia 1951 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym na Powązkach kwat. D. Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi. Żonaty (od 12 I 1933) z Heleną Gostyńską, miał z nią syna Adama (ur. 4 XI 1934). Opublikował: Z pamiętnika legionisty, „Panteon Polski” nr 75, 76, 79-80/1931; Związki Strzeleckie w obwodzie wielickim (1912-1914), (2 wyd.).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 87/1931
Źródła

„Monitor Polski” nr 87/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 1006; VI Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; P. Wywiał, Jerzy Hojarczyk ps. „Biały” i jego nieznane opracowanie dotyczące Związków Strzeleckich w Wieliczce w latach 1912-1914, w: Z dziejów walk o niepodległość t. 2, Warszawa 2013..