Bojownikom niepodległości

Jerzy Seweryn Witold Ferek–Błeszyński

(1888–1946)

Jerzy Seweryn Witold FerekUrodził się 24 kwietnia 1888 r. w Bielanach, Krakowskie. Syn Franciszka, kierownika szkoły, i Wincencji z Topór-Błeszyńskich.

W 1907 r. uzyskał maturę w gimnazjum św. Jacka w Krakowie, po czym studiował prawo (1907–1908) i filozofię (1908–1913) na Uniwersytecie Jagiellońskim, a potem w Paryżu.

Od 1911 r. członek Zw. Strzeleckiego w Krakowie i Paryżu; ukończył kurs oficerski. W sierpniu 1913 r. uczestniczył w kursie instruktorskim w Stróży.

Po wybuchu wojny 8 sierpnia 1914 r. wstąpił do oddziału J. Piłsudskiego. Początkowo był zastępcą dowódcy plut. w 2 komp. IV baonu, w Kielcach został dowódcą II plut. 2 komp. II baonu. 9 października 1914 r. mianowany ppor. piech., w połowie miesiąca przeniesiony z plutonem do 1 komp. Od 19 grudnia 1914 do 15 stycznia 1916 r. adiutant 5 pp LP. Chory, w lipcu 1915 r. leczył się w szpitalu twierdzy nr 9 w Krakowie, a w październiku przebywał w sanatorium dr. Kazimierza Dłuskiego w Zakopanem. Awansowany na por. piech., dowodził potem komp. w baonie uzupełniającym nr 1, następnie 7 komp. 5 pp LP (do 15 lipca 1917) i baonem w tym pułku.

W następstwie kryzysu przysięgowego 16 września zwolniony z Legionów, po czym internowany w Beniaminowie. Po uwolnieniu wyjechał do Krakowa.

Od 1 listopada 1918 r. uczestniczył w organizowaniu 5 pp leg. Był szefem sztabu Okręgu Wojskowego w Przemyślu, odsieczy Lwowa, a od 5 stycznia do 12 czerwca 1919 r. dowódcą kolejno II, I i IV baonów 5 pp leg oraz grupy legionowej przy 5 DP. 17 grudnia 1918 r. mianowany kpt. piech. W okresie od 16 czerwca do 30 listopada 1919 r. przebywał na wojennym kursie Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie. Po jego ukończeniu objął funkcję szefa sekcji historyczno-operacyjnej Oddz. III Naczelnego Dowództwa. Od 28 czerwca 1920 r. w stopniu ppłk. piech. dowodził GO „Ostrołęka” i I BP w Dywizji Ochotniczej. Następnie szef sekcji „Wschód” Oddz. III Naczelnego Dowództwa. Od 8 grudnia był szefem sekcji w Oddz. III Sztabu Generalnego oraz szefem sztabu wojsk Litwy Środkowej.

Zweryfikowany jako ppłk piech. z 1 czerwca 1919 r., od 20 października 1921 do 16 listopada 1923 r. był słuchaczem WSWoj w Paryżu. Odbył także staże we francuskim Sztabie Generalnym i 45 plotn. Po powrocie do kraju służył w Inspektoracie Piechoty. Od kwietnia 1924 do 10 czerwca 1926 r. był I oficerem sztabu Inspektora Szkół, awansując z dniem 15 sierpnia 1924 r. na płk. SG piech. 16 maja 1926 r. mianowany czasowo p.o. szefa Oddz. II Sztabu Generalnego, był nim do 27 września. Kierował Biurem Inspekcji GISZ (28 września 1926–29 czerwca 1927), był szefem Dep. Piechoty MSWojsk (20 czerwca 1927–14 lutego 1928). Od 14 lutego 1928 attaché wojskowy we Francji i Belgii z siedzibą w Paryżu. Z dniem 6 stycznia 1936 r. przeszedł w stan nieczynny, a z dniem 31 stycznia 1939 w stan spoczynku. 19 marca 1939 r. awansowany na gen. bryg. st. sp.

W okresie od 6 stycznia 1936 do 30 września 1939 r. był wiceministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Aktywnie uczestniczył w pracach Związku Legionistów Polskich. W latach 1937–1939 I zastępca komendanta Koła 5 pp LP.

Podczas kampanii 1939 r. po 17 września przedostał się do Francji, gdzie był p.o. dowódcy oddziałów WP w obozie w Coëtquidan (październik-listopad 1939). Następnie do czerwca 1940 r. pozostawał w dyspozycji NW gen. W. Sikorskiego, a po ewakuacji do Wlk. Brytanii do stycznia 1942 r. – bez przydziału w obozie Rothesay na wyspie Bute. Od stycznia 1942 do stycznia 1946 r. był w stanie nieczynnym. W kwietniu tego roku powrócił do kraju.

Zmarł 18 lipca 1946 r. w Poznaniu i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Górczyńskim.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej, belgijskim orderem Leopolda 2 kl., francuską Legią Honorową 3 i 4 kl.

Żonaty (od 21 V 1921) z Ellen Jasionowską, miał z nią syna Jerzego (ur. 1926).

Źródła

CAW: akta personalne 1769/89/415; I.120.1.427, I.120.63.338; W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; Corpus Studiosorum Universitatis Iagiellonicae 1850–1918 t. III, Kraków 1999; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 2005; T. Kasprzycki, Kartki z dziennika oficera I Brygady, Warszawa 1934; T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991; Lista strat Legionu Polskiego. Od lipca do października 1915, Piotrków 1915; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? t. 2, Warszawa 1939; Materiały do historii I Brygady, „Żołnierz Legionów i POW” nr 3-4/1939; „Monitor Polski” nr 18/1931; Obrona Lwowa 1–22 listopada 1918 t. 1-3, Lwów 1936–1939; V Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; S.F. Składkowski, Beniaminów 1917–1918, Warszawa 1935; K. Smolana, Słownik Biograficzny Polskiej Służby Zagranicznej 1918–1945 t. III, Warszawa 2010; P. Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa 1994;  K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; Z. Zygmuntowicz, Szkoła instruktorów Strzelca w Stróży 1913 r. cz. III, „Panteon Polski” nr 49/1928.