Bojownikom niepodległości

Joanna Gołębiowska z Błaszczyków

(1891-1973)

Urodziła się 16 sierpnia 1891 r. w Wylizinku pow. Rawa Mazowiecka. Córka Józefa (zob.) i Karoliny z Żeźników (zob.). Siostra Zofii Lewandowskiej (zob.) oraz Mieczysława (zob.) i Juliana (zob.).

W 1903 r. wyjechała do Wielkiego Ustiuga w guberni wołogodzkiej, gdzie na zesłaniu przebywała jej siostra Zofia. Rozpoczęła tam naukę w gimnazjum, z którego w 1905 r. została wydalona. Powróciła wówczas do kraju i zamieszkała w Łodzi.

Tam została wciągnęta przez siostrę Władysławę do prac pomocniczych w technice partyjnej łódzkiej organizacji PPS ps. „Irena”, „Jaśka”, „Malutka”, „Olga”. Uczestniczyła w kolportażu literatury, a od czerwca 1905 r. pracowała w tajnej drukarni w Łodzi. Aresztowana przez władze rosyjskie w lipcu 1906 r. podczas odbierania transportu „Robotnika” z Warszawy, do marca 1907 r. była więziona w areszcie przy ul. Długiej. Po zwolnieniu skierowana do pracy w Wydz. Wiejskim Okręgowego Komitetu Robotniczego. Prowadziła agitację w Tomaszowie Mazowieckim Aresztowana, po dwóch miesiącach została zwolniona. Powróciła do Łodzi, gdzie pracowała jako robotnica w fabryce M. Kona. Współdziałała z Organizacją Bojową PPS-Frakcji Rewolucyjnej – przenosiła broń i opiekowała się skrytką amunicji na Cmentarzu Starym. Od jesieni 1908 r. nie była czynną w bojówce, mimo to w 1909 r. poszukiwała ją warszawska ochrana. Wyjechała na Kielecczyznę, gdzie od 1914 r. uczestniczyła w tajnym nauczaniu.

W czasie I wojny światowej do 1918 r. pracowała w Polskim Komitecie Pomocy Sanitarnej. Zdobyła kwalifikacje pielęgniarki.

W niepodległej Polsce pracowała jako pielegniarka w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie, a w latach 1919-1923 w szpitalu chirurgicznym w Łodzi. Później nie była czynna zawodowo i społecznie.

Podczas II wojny światowej we wrześniu 1939 r. opiekowała się rannymi żołnierzami. W czasie powstania warszawskiego w służbie sanitarnej AK.

Po wojnie mieszkała w Warszawie, od 1967 r. w Domu Rencisty. W 1971 r. jako jedna z pierwszych zadeklarowała przekazywanie części swojej emerytury na rzecz odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.

Zmarła 22 października 1973 r. w Warszawie.

Odznaczona Krzyżem Niepodległości, w PRL otrzymała order Odrodzenia Polski 5 kl.

Zamężna z Wincentym Gołębiowskim (zob.).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 6/1934, 93/1937
Źródła

„Monitor Polski” nr 6/1934, 93/1937; A. Pacholczykowa, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987.