Bojownikom niepodległości

Józef Blauer

(1895–1915)

Józef BlauerUrodził się 15 stycznia 1895 r. w Busku pow. Kamionka Strumiłowa. Syn Teodora, lekarza, oraz Franciszki z Schönfeldów. Brat Zygmunta (zob.).

Początkowo mieszkał w Komarnie. Następnie w Samborze, gdzie uczęszczał do gimnazjum. Tam w 1908 r. wstąpił do socjalistycznej organizacji młodzieżowej „Promień”. Podczas studiów na Wydz. Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej działał w „Porozumieniu” jako instruktor. Brał aktywny udział w pracach organizacji studenckiej „Życie”, od 1910 r. wchodzącej w skład Zw. Stowarzyszeń Młodzieży Niepodległościowo-Postępowej (potem: Unii Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej). Organizował liczne czytelnie i kluby dla uczniów szkół średnich. W czasie rozłamu we lwowskiej organizacji „Promienia” przyłączył się do odłamu sympatyzującego z PPS-Opozycją. Na IX Zjeździe „Promienia” został wybrany do jego Komitetu Centralnego. W organizacji pełnił funkcję opiekuna wychowania wojskowego.

Jednocześnie należał do Zw. Strzeleckiego. Był współorganizatorem oddziału Zw. Strzeleckiego w Samborze, później należał do tej organizacji we Lwowie. Uczestniczył w kursie instruktorskim w Stróży (sierpień 1913 r.).

W czasie I wojny światowej 8 sierpnia 1914 r. wyruszył z oddziałem Zw. Strzeleckiego ze Lwowa do Krakowa. Służył w V baonie I Brygady, początkowo w 1 komp., później dowodził I (potem: III) plut. 2 komp. 9 października 1914 r. mianowany ppor. piech. W 1915 r. dowodził kolejno 2 i 1 komp.

Jak pisał Stanisław Kalabiński subordynacyjny i karny, nie uchylał się od żadnego rozkazu i polecenia. W służbie poważny, poza nią towarzyski i koleżeński, prawdziwy żołnierz, nad życie ochał swych żołnierzy (...). Jego wybitne zdolności wojskowe, nadzwyczajna odwaga i precyzyjne wykonanie każdego rozkazu znane były wszystkim.

Dowodząc w zastępstwie baonem w bitwie pod Kuklami został ciężko ranny w głowę 26 października 1915 r. i tego też dnia zmarł w zakładzie sanitarnym I Brygady w Jabłonce Wielkiej. Pochowany został na Cmentarzu Janowskim we Lwowie.

Pośmiertnie otrzymał order Virtuti Militari 5 kl. i Krzyż Niepodległości.

Rodziny nie założył.

Jego nazwisko jest wymienione na pomniku poległych legionistów na cmentarzu w Komarnie.

Źródła

CAW, akta personalne 4172; Bł.p. Józef Blauer-Kratowicz podpor. 1. bdy, 3. baonu, „Panteon Polski” nr 2/1925; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; J. Cisek, K. Stepan, Lista strat Legionów Polskich 1914-1918, Kraków 2006; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich, Warszawa 2010; S. Kalabiński, Józef Blauer-Kratowicz podporucznik I Brygady, „Wiadomości Polskie” nr 54/1915; T. Kasprzycki, Kartki z dziennika oficera I Brygady, Warszawa 1934; Lwów i Małopolska Wschodnia w Legionach Polskich 1914-1917, Lwów 1935; Materiały do historii I Brygady, „Żołnierz Legionów i POW” nr 3-4/1939; „Monitor Polski” nr 300/1930; E. Semil, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. I, Warszawa 1985; Żydzi bojownicy o niepodległość Polski, Lwów 1939.