Bojownikom niepodległości

Józef Franciszek Łuszczki

(1886-1956)

Urodził się 21 listopada 1886 r. w Sokołowie pow. Kolbuszowa. Syn Jana i Franciszki z Łuszczków.

Ukończył szkołę ludową w Sokołowie, I gimnazjum w Rzeszowie (1908 r.) oraz studia teologiczne w Przemyślu, przyjmując 29 czerwca 1912 r. święcenia kapłańskie.

Pracował jako wikariusz w Krasiczynie. W 1913 r. wyjechał na Morawy, gdzie od 1 sierpnia pracował jako katecheta w Towarzystwie Szkoły Ludowej na Śląsku i Morawach.

Związany z „Sokołem”, zorganizował jego drużyny w Ostrawie i Gruszowie.

W czasie I wojny światowej 2 czerwca 1916 r. wstąpił do Legionów Polskich, obejmując funkcję kapelana dywizyjnego zakładu sanitarnego. Z dniem 14 lipca mianowany urzędnikiem wojskowym IX kl. (kapitanem). W okresie od 12 stycznia do 6 lutego 1917 r. przejściowo sprawował funkcję kapelana 5 Pułku Piechoty Legionów Polskich. W maju przeniesiony do obozu rekrutów w Zambrowie.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. Od października kapelan 2 Pułku Piecchoty LP. W czasie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) dostał się do niewoli austriackiej. Był internowany w Bustyahaza i Huszt. Uwolniony, wyjechał do Krakowa.

Po rozbrojeniu Austriaków 1 listopada wstąpił do Wojska Polskiego. Do 5 grudnia był kapelanem 4 Pułku Piehoty Legionów. Następnie służył w dowództwie Armii „Wschód”, a od 6 marca do 31 sierpnia 1919 r. – w Grupy Operacyjnej „Bug”. Uczestniczył w działaniach przeciwko Ukraińcom. W okresie od 1 września do 25 listopada pełnił funkcję kapelana na oddziale zakaźnym Szpitala Okręgowego w Kielcach. 25 listopada 1919 r. objął stanowisko proboszcza 3 Dywizji Piechoty Legionów. Zajmował je do 1 maja 1921 r. 14 marca 1922 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako starszy kapelan (major) rezerwy z 1 czerwca 1919 r.

Powrócił wówczas do cywilnego duszpasterstwa. Pracował w parafiach Wolanka i Laszki Murowane. Od stycznia 1932 r. był proboszczem parafii pw. św. Urszuli w Lubeni na Rzeszowszczyźnie. Uchodził za osobę wyjątkową - jego ofiarność, udzielana pomoc materialna i duchowa, skromność zjednały mu uznanie i wdzięczność parafian. Powszechnie znane były jego umiejętności medyczne, dzięki którym wielu mieszkańców wsi odzyskało zdrowie, a niektórzy nawet życie. Współpracował z miejscowym nauczycielstwem, organizował wycieczki dzieci do pobliskich lasów i do miasta. Dla ludności był wzorem kapłana i przede wszystkim człowieka, oddanego religii i Bogu.

Podczas II wojny światowej aresztowany 3 listopada 1939 r. przez Niemców. Był więziony w Rzeszowie; po dwóch tygodniach uwolniony. W czasie pacyfikacji wsi Lubeń (21 czerwca 1943 r.) dzięki jego postawie doszło do zminimalizowania liczby jej ofiar. Od 9 sierpnia 1944 r. przejściowo członek Powiatowej Rady Narodowej.

Po wojnie uzyskał godność kanonika.

Zmarł 4 maja 1955 r. i został pochowany na Cmentarzu Parafialnym we wsi Lubeń.

Odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Niepodległości.

Jest patronem Szkoły Podstawowej w Lubeni.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1938
Źródła

CAW, akta Krzyża i Medalu Niepodległości 424; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 3, Warszawa 2006; W.K. Cygan, Z. Kępa, W.J. Wysocki, Duchowni na drogach ku Niepodległości 1914-1918, Mińsk Mazowiecki-Warszawa 2014; W.K. Cygan, W.J. Wysocki, „Dla Ciebie, Polsko, krew i czyny moje!... Duszpasterstwo wojskowe Legionów Polskich, Warszawa 1997; „Dziennik Personalny MSWojsk” 1921, nr 16; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; W. Łuszczki, Franciszek Józef Łuszczki, ks. (1886-1956), www.diecezja.rzeszow.pl [dostęp 10 XI 2013]; W. Łuszczki, A. Łuszczki, Ksiądz Franciszek Łuszczki. Proboszcz w Lubeni w latach 1932-1955. Z dziejów i wspomnień mieszkańców Lubeni, Strzyżów 2013; „Monitor Polski” 1938, nr 64; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; Wykaz duchowieństwa wojskowego, oraz kościołów i kaplic garnizonowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej za 1924-ty rok, Warszawa [1924]; Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej za 1928 r., Warszawa 1928; Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafij, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1929 r., Warszawa 1929.