Bojownikom niepodległości

Józef Gajdzica

(1890–1939)

Urodził się 16 marca 1890 r. w Nydku na Śląsku Cieszyńskim. Syn Jerzego, robotnika, i Anny z d. Konderla.

Uczył się zawodu ślusarza w hucie w Trzyńcu, po czym do 1914 r. pracował w niej (oraz w hucie w Witkowicach).

Członek PPSD w Witkowicach.

W czasie I wojny światowej 9 września 1914 r. wstąpił do Legionu Śląskiego w Cieszynie, z którym 21 września wyjechał do Mszany Dolnej. Przydzielony do 2 komp. 3 pp LP, w jej składzie wziął udział w kampanii karpackiej. W końcu czerwca 1915 r. przydzielony do 4 pp LP, uczestniczył w walkach na Lubelszczyźnie i Wołyniu. Uzyskał stopień plut.

Po kryzysie przysięgowym z lipca 1917 r. przeszedł do Polskiego Korpusu Posiłkowego. Był instruktorem w ośrodku wyszkolenia w Bolechowie. Już w październiku przeniesiony do 11 komp. 3 pp LP. Awansował na sierż. W następstwie podpisania traktatu brzeskiego zdezerterował. Aresztowany przez Austriaków we wrześniu 1918 r., został osadzony w więzieniu garnizonowym we Lwowie. Po rozkładzie Austro-Węgier zwolniony.

Od 1918 r. w 10 pp. Uczestniczył w walkach z Czechami o Śląsk Cieszyński. W maju 1920 r. podjął służbę w policji w Sosnowcu. Uczestniczył w akcji pomocy dla powstańców śląskich (1921 r.). Od 1922 r. w Policji Województwa Śląskiego. Początkowo był funkcjonariuszem na posterunkach w Dziedzicach, później w Nowej Wsi, Goczałkowicach i ponownie w Dziedzicach (komendant posterunku). Potem służył w Bielsku oraz jako komendant posterunku w Zabrzegu.

Członek Zw. Legionistów Polskich.

Podczas kampanii 1939 r. ewakuował swój posterunek w kierunku wschodnim.

Poległ 9 września 1939 r. podczas ataku lotniczego w rejonie Rzeszowa. Pochowany w zbiorowej mogile na Cmentarzu Starym w Rzeszowie kwat. X.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych.

Źródła

J. Klistała, Martyrologium mieszkańców Zaolzia w latach 1939-1945. Słownik biograficzny t. 1, Bielsko-Biała 2011; „Monitor Polski” nr 64/1932; Pamiętnik legionisty. Czyn legionowy mieszkańców Czechowic-Dziedzic i sąsiednich miejscowości Śląska Cieszyńskiego, Czechowice-Dziedzice 1997; Spis zidentyfikowanych żołnierzy Legionów Polskich związanych ze Śląskiem Cieszyńskim, Legjonista Śląski. Jednodniówka wydana z okazji Obchodów 100-lecia Wymarszu Legionu Śląskiego, Cieszyn 2014.