Bojownikom niepodległości

Józef Garbień

(1896–1954)

Garbień JózefUrodził się 11 grudnia 1896 r. w Łupkowie pow. Sanok. Syn Józefa i Albiny z Brożkiewiczów.

Uczył się w gimnazjum w Stryju i Lwowie, gdzie w 1916 r. uzyskał eksternistycznie maturę. Od 1910 r. był piłkarzem Pogoni Stryj i Sokoła Lwów.

Członek IV Lwowskiej Srużyny Skautowej. Od 1911 r. członek Polskich Drużyn Strzeleckich we Lwowie. W 1914 r. przydzielony do Oddziału Wywiadowczego I Polskiej Drużyny Strzeleckiej, zorganizowanego przez lwowskich skautów.

W czasie I wojny światowej 2 sierpnia 1914 r. wyruszył ze Lwowa do Krakowa, gdzie wstąpił do oddziału J. Piłsudskiego i Legionów Polskich. Początkowo w 3 komp. baonu Tadeusza „Wyrwy” Furgalskiego. Po zajęciu Kielc przeniesiony do Oddziału Wywiadowczego Rajmunda „Światopełka” Jaworowskiego. Co najmniej od grudnia w 1 komp. I baonu 1 pp LP. W jej składzie przeszedł całą kampanię legionową.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach z lipca 1917 r. wcielony do armii austro-węgierskiej. Służył kolejno w 26 pp, baonie asystencyjnym 46 pp i 30 pp. W październiku 1918 r. został urlopowany.

Od 1 listopada brał udział w walkach z Ukraińcami w obronie Lwowa. 27 grudnia ciężko ranny, po rekonwalescencji służył w szefostwie sanitarnym Armii „Wschód”, a potem w 40 pp. 29 grudnia 1920 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako kpt. rez. piech. z 1 czerwca 1919 r., 19 marca 1939 r. awansował na mjr. rez. lek.

Piłkarz, od 1916 r. reprezentant Pogoni Lwów (przez kilka lat kapitan drużyny). W latach 1931-1933 grał w Oldboyach Lwów. W 86 meczach I ligi zdobył 61 goli. Mistrz Polski w 1922, 1923, 1925 i 1926 r. Reprezentant Polski (napastnik), debiutował 28 maja 1922 r. w meczu ze Szwecją, podczas którego zdobył zwycięską bramkę. Wystąpił w ośmiu oficjalnych meczach reprezentacji, zdobywając dwie bramki.

Ukończył studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, uzyskując dyplom lekarski (1924 r.).

Mieszkał we Lwowie. Od 1 października 1924 do 1931 r. pracował jako st. asystent w klinice chirurgicznej Uniwersytetu Jana Kazimierza. Odbył wiele staży naukowych w Wiedniu, Budapeszcie, Berlinie i Sztokholmie. W 1932 r. był współorganizatorem sanatorium przeciwgruźliczego we Lwowie. Członek Rady Naukowej WF w Warszawie. Od 1933 r. pracował jako ordynator oddziału chirurgicznego i dyrektor szpitala im. J. Piłsudskiego w Chrzanowie. Członek redakcji czasopisma „Chirurgia Polska”. Autor prac specjalistycznych.

Wiceprezes oddziału Zw. Legionistów Polskich we Lwowie (od 1930 r.), działacz Zw. Strzeleckiego, członek Obozu Zjednoczenia Narodowego.

W 1939 r. zmobilizowany do WP, był kierownikiem samodzielnego zespołu chirurgicznego szpitala wojennego nr 503. Po agresji sowieckiej z 17 września przeszedł na Węgry, gdzie został internowany. Następnie przedostał się do Krakowa. Tam podjął działalność konspiracyjną w szeregach ZWZ/AK ps. „Józef”. Awansowany na ppłk. rez. lek., był szefem sanitarnym Okręgu Śląskiego. Aresztowany przez Niemców, od 11 maja 1941 do 16 czerwca 1942 r. więziony w więzieniu na ul. Montelupich w Krakowie. Tam zorganizował pomoc dla współwięźniów. Po zwolnieniu pracował w Ubezpieczalni Społecznej w Krakowie. Na przełomie 1944 i 1945 r. ukrywał się w klasztorze OO. Paulinów na Skałce w Krakowie.

Po wojnie od maja 1945 do 31 lipca 1949 r. dyrektor Ubezpieczalni Społecznej w Chorzowie, a potem lekarz w Hucie „Kościuszko”. Był prześladowany przez władze komunistyczne.

Zmarł 3 maja 1954 r. w Cieszynie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (od 2 VIII 1922) z Haliną Flatt.

 

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; K. Brożek, Polscy lekarze na Górnym Śląsku i Śląsku Cieszyńskim od końca XIX do połowy XX wieku, Katowice 2009; J. Jaremko, Józef Garbień – piłkarz z dyplomem lekarza, „Kurier Galicyjski” nr 11/2016; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 156/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003