Bojownikom niepodległości

Józef Grabowski

(1901-1977)

grabowski józef 1901Urodził się 17 marca 1901 r. we Lwowie.

W czasie I wojny światowej w Legionach Polskich.

Po rozwiązaniu Legionów podjął studia.

Od 3 listopada 1918 r. w stopniu kpr. brał udział w obronie Lwowa przeciwko Ukraińcom. Należał do załogi odcinka I (pododcinek Szkoła Kadecka). Ciężko ranny w nogę 17 listopada.

Maturę zdał eksternistycznie w X Gimnazjum Humanistycznym we Lwowie (1929). Jednocześnie studiował na Wydz. Humanistycznym tamtejszego Uniwersytetu Jana Kazimierza i w 1930 r. uzyskal doktorat.

W latach 1930-1935 pracował w Stanisławowie, gdzie zorganizował Muzeum Pokuckie i Bibliotekę Miejską im. Wincentego Smagłowskiego. W tym czasie (1932-1934) odbywał wędrówki po Polsce, Czechosłowacji, Rumunii, Węgrzech i Austrii, badając sztukę ludową i gromadząc materiały. W 1935 r. zamieszkał w Warszawie, gdzie został kierownikiem działu oświatowego w Muzeum Narodowym.

Podczas II wojny światowej w 1944 r. objął stanowisko kierownika Działu Muzeów i Ochrony Zabytków w PKWN, zaś w latach 1945-1948 sprawował funkcję naczelnika wydz. muzeów, po czym był naczelnym dyrektorem wydz. muzeów i ochrony zabytków w Ministerstwie Kultury i Sztuki. W 1946 r. zorganizował Państwowy Instytut Badania Sztuki Ludowej. Założył wówczas pismo „Polska Sztuka Ludowa”, które redagował. W 1948 r. wyrzucony z pracy i objęty zakazem publikowania przez władze PRL. Utrzymywał się z wyrabiania kłódek. W latach 1955-1957 współpracował z Instytutem Historii i Kultury Materialnej PAN. 6 lipca 1957 r. uzyskał tytuł docenta, po czym w 1958 r. objął kierownictwo redakcji działu sztuki w wydawnictwie Arkady. Od 1963 r. pracował jako kustosz działu rzeźby w Muzeum Etnograficznym w Warszawie. W 1974 r. przeszedł na emeryturę.

Członek Stow. Historyków Sztuki.

Zmarł 22 maja 1977 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym na Powązkach w Warszawie kwat. 71.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Opublikował: Listopadowe boje o Szkołę Kadecką, w: Obrona Lwowa 1-22 listopada 1918 t. 2, Lwów 1936.

Żonaty z Marceliną Szwam, miał córkę Bożenę (1934-1961).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 63/1933
Źródła

O. Ciwkacz, Działalność dr. Józefa Grabowskiego w Stanisławowie w latach 1930-1935, „Kurier Galicyjski” nr 5/2018; „Monitor Polski” nr 63/1933; Obrona Lwowa 1-22 listopada 1918 t. 2, 3, Lwów 1936, 1939.