Bojownikom niepodległości

Józef Grzegorzek

(1885-1961)

grzegorzek józefUrodził się 5 marca 1995 r. w Marklowicach Dolnych pow. Rybnik. Syn Franciszka, robotnika, i Johanny z Zieleźnych.

Pracował w hucie „Silesia”., a potem jako górnik w Westfalii. Ukończył gimnazjum humanistyczne. W 1903 r. założył tajny związek niepodległościowy „Eleusis” w Gliwicach (do 1905 r.). Następnie pracował zawodowo

jako księgowy w Banku Ludowym w Bytomiu. W 1913 r. wyjechał do Paryża, gdzie pracował w przemyśle metalowym.

W 1914 r. na zlecenie Rady Narodowej w Poznaniu został sekretarzem dzielnicowym dla Górnego Śląska.

W czasie I wojny światowej w latach 1914-1918 w armii niemieckiej na froncie zachodnim.

Współorganizator POW Górnego Śląska i przewodniczący jej Komitetu Wykonawczego. W 1919 r. był głównym organizatorem I powstania śląskiego. Aresztowany przez Niemców w przeddzień jego wybuchu. Był więziony w Kłodzku i Świętoszowie (Neuhammer).

Współzałożyciel Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego. Sekretarz Wydz. Polityki Wewnętrznej Polskiego Komitetu Plebiscytowego.

W czasie III powstania śląskiego (1921 r.) członek Komitetu Wykonawczego Naczelnej Władzy.

Po III powstaniu śląskim w latach 1921-1922 zajmował stanowisko sekretarza generalnego Naczelnej Rady Ludowej na Górnym Śląsku.

W okresie niepodległej Polski pracował w przemyśle w przedsiębiorstwach zajmujących się eksportem stali. Mieszkał w Katowicach.

Członek Zw. Powstańców Śląskich.

Podczas II wojny światowej aresztowany przez Niemców. Był więziony w obozie koncentracyjnym w Dachau. W 1945 r. uwolniony, powrócił do kraju.

Od 1945 r. pracował w przemyśle węglowym. W latach 1946-1948 starosta w Tarnowskich Górach. Następnie ponownie na kierowniczych stanowiskach w przemyśle węglowym. W styczniu 1957 r. przeszedł na emeryturę.

Członek Zw. Weteranów Powstań Śląskich, Zw. Oficerów Rezerwy, ZBoWiD.

Zmarł 16 kwietnia 1961 r. w Katowicach.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami, w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 4 kl. i Virtuti Militari 5 kl.

Opublikował: Pierwsze powstanie śląskie 1919 r. w zarysie, Katowice 1935; Obóz w Neuhammer, w: Pamiętniki powstańców śląskich t. II, 1961.

Żonaty (od 26 XII 1919) z Pauliną z Kulessów.

Jest patronem ulic w Katowicach i Rudzie Śląskiej.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 260/1931
Źródła

S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 260/1931; F. Szymiczek, w: Encyklopedia powstań śląskich, Opole 1982.