Józef Herzog

Urodził się 16 marca 1901 r. w Osieku koło Oświęcimia. Syn Franciszka i Heleny z Jędrzejowskich. Brat Franciszka Karola (zob.), Stanisława (zob.) i Stefana (zob.).
Ukończył szkołę powszechną w Osieku, po czym od 1912 r. kształcił się w gimnazjum w Wadowicach (ukończył dwie klasy, kolejne kończył eksternistycznie).
Należał tam do skautingu.
W czasie I wojny światowej od 16 maja 1915 r. w stopniu szer. w Legionach Polskich. W składzie baonu uzupełniającego 26 maja dołączył do I Brygady. Przydzielony do IV plut. 4 (potem: 2) komp. III baonu 1 pp LP. Ciężko ranny 31 lipca podczas bitwy pod Jastkowem. Leczył się w szpitalu w Cieszynie, a potem we Frydlantcie na Morawach. Po rekonwalescencji przydzielony do kadry w Kozienicach, w grudniu powrócił do komp. Lekko ranny pod Sitowiczami na początku sierpnia 1916 t.
Po kryzysie przysięgowym we wrześniu 1917 r. wcielony do armii austro-węgierskiej i wysłany na front włoski.. Służył w 56 i 100 pp. Jako małoletni w końcu listopada zwolniony z armii.
Powrócił do rodziny w Zagórniku. Kontynuował naukę, a jednocześnie należał do POW.
Współkierował rozbrajaniem Austriaków w Andrychowie na początku listopada 1918 r., po czym w stopniu kpr. wstąpił do WP. Zorganizował 60. osobowy oddział, z którym w składzie 4 pp leg brał udział w walkach z Ukraińcami w okolicach Lwowa. Awansowany w lutym 1919 r. na plut., wkrótce został ranny. W okresie od kwietnia do czerwca 1919 r. odbył kurs km w Zegrzu, po czym powrócił do 4 pp leg. W jego składzie walczył z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim, w bitwie warszawskiej, na Lubelszczyźnie i ponownie na froncie litewsko-białoruskim. Od jesieni 1920 do lipca 1921 elew Szkoły Podchorążych w Warszawie. Z dniem 1 lipca 1921 mianowany ppor. piech.
Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r., uczęszczał na kursy naukowe w Wilnie, uzyskując eksternistycznie maturę. Powrócił wówczas do 4 pp leg, lecz wkrótce został skierowany na kurs specjalistyczny do Chełma. Od 5 listopada 1924 r. oficer wywiadowczy 5 baonu KOP w Łużkach, a potem 20 baonu KOP w Święcianach. Przeniesiony na stanowisko kierownika referatu wywiadowczego 3 Brygady KOP w Wilejsce, był potem kierownikiem placówki wywiadowczej nr 5 w Stołpcach. Awansowany 1 stycznia 1928 r. na kpt. piech., uzyskał następującą opinię dowódcy brygady: Na stanowisku kierownika Referatu Wywiadowczego Brygady, a obecnie na stanowisku Kierownika Placówki Wywiadowczej dał się poznać jako niezwykle wybitny i uzdolniony pracownik. Poza pracą ofiarną odznacza się darem przewidywania wydarzeń, ujmuje powierzony mu dział z szerszego punktu widzenia interesów Państwa, wyniki jakie osiąga są zawsze wielkiej wagi. Ostatnio w zakresie swych obowiązków potrafił zdemaskować i wykryć wiele poważniejszych spraw, potrafił w kilku przypadkach zaszachować robotę przeciwpaństwową, w tym pochodzącą spoza kordonu. Od 8 maja 1931 r. służył w 20 pp. Był dowódcą komp. 1 stycznia 1935 r. awansował na mjr. piech. W tym też roku przeniesiony do 27 pp, dowodził I baonem. Ukończył sześciomiesięczny kurs dla oficerów wywiadowczych wielkich jednostek przy Oddz. II Sztabu Głównego.
Członek Zw. Legionistów Polskich i Ligi Morskiej i Kolonialnej.
Od lata 1939 r. zastępca szefa Oddz. II GO „Piotrków” w Armii „Łódź”. Podczas kampanii wrześniowej brał udział w walkach w rejonie Piotrkowa i obronie Modlina. Po kapitulacji załogi Modlina (29 września) dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w obozie przejściowym w Działdowie, a potem oflagach: IX C w Rothenburgu, XI B w Braunschweigu i od czerwca 1940 r. w II C w Woldenbergu. Należał do obozowego ruchu oporu. Był jednym z organizatorów poczty obozowej w Woldenbergu.
Uwolniony 30 stycznia 1945 r. przez oddziały sowieckie, powrócił do Krakowa.
Nie przyjęty do LWP z powodów ideowych, pracował w sklepie chemiczno-farbiarskim Franciszka Ponickiego przy ul. Długiej.
Jednocześnie brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach Delegatury Sił Zbrojnych. Od września w WiN. Był kierownikiem wydz. informacji w sieci wojskowo-propagandowej przy Komitecie Obszaru Południowego. Wobec groźby aresztowania w marcu 1946 r. przeniósł się do Sosnowca, gdzie pracował jako kierownik składnicy towarowej PCK. Poszukiwany przez UB ukrywał się, pracując jako wędrowny sprzedawca naczyń kuchennych. 20 października 1946 r. aresztowany przez funkcjonariuszy WUBP i uwięziony w areszcie tego urzędu w Krakowie. Po blisko rocznym ciężkim śledztwie przeniesiony do więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie z 17 września 1947 r. skazany na dziewięć lat więzienia, przy zastosowaniu amnestii z 22 lutego tego roku karę złagodzono do czterech lat i cześciu miesięcy. Od 9 stycznia 1948 r. karę odbywał w więzieniu we Wronkach, gdzie był prześladowany przez personel więzienny. Po odbyciu kary zwolniony 20 kwietnia 1951 r. Od tej pory stale inwigilowany przez funkcjonariuszy komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.
Powrócił do Krakowa, pracował jako palacz w Spółdzielni Pracy Krawców i Pokrewnych Zawodów. Następnie był zatrudniony w Spółdzielni Ogrodniczej, gdzie po kilku latach wybrano go prezesem rady nadzorczej; stanowisko to zajmował 16 lat, do przejścia na emeryturę.
Działał na rzecz zachowania pamiątek po marsz. Józefie Piłsudskim, odnowienia jego krypty na Wawelu, wyremontowania Kopca Piłsudskiego w Krakowie. W latach 70. prezes Zw. Legionistów Polskich. Uczestniczył w organizacji pierwszego po wojnie Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej (1981 r.).
Zmarł 21 stycznia 1983 r. w Krakowie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Rakowickim.
Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi.
Opublikował: Krzyż Niepodległości. Wspomnienia ze służby w Legionach, Nowy Jork 1994.
Żonaty z Marią Sworzeń, miał z nią córkę.
Jest wymieniony na tablicy poświęconej rodzinie Herzogów w kaplicy na Groniu Miłosierdzia w Zagórniku.