Józef Jęczkowiak

Urodził się 31 stycznia 1898 r. w Poznaniu. Syn Jana, urzędnika, i Anny z Wrońskich. Brat Zygmunta (zob.), przyrodni brat Mariana (zob.).

Ukończył szkołę powszechną w rodzinnym mieście, po czym został przyjęty do Gimnazjum św. Marii Magdaleny. Uzyskał dyplom technika melioracji i pracował w biurze melioracyjnym Pankalla i Krenza.

Działacz skautowy; od maja 1913 r. należał do zastępu „Wilków” w drużynie „Piast” w Poznaniu. Za udział w manifestacji patriotycznej pod pomnikiem Adama Mickiewicza (20 lipca 1913 r.) został skazany na miesiąc więzienia. Po przeformowaniu drużyny „Piast” w hufiec mianowany plutonowym i chorążym.

W czasie I wojny światowej 15 października 1914 r. wstąpił do konspiracyjnej bojówki „Sęp”, w której w grudniu został dziesiętnikiem. 10 maja 1915 r. aresztowany przez niemiecką policję pod zarzutem pisania i rozpowszechniania wierszy antyniemieckich, po przeprowadzonej rewizji został uwolniony. 8 maja 1916 r. ponownie zatrzymany. Jako drużynowy I Drużyny im. Bolesława Chrobrego otrzymał równolegle funkcję drużynowego II Drużyny im. Kazimierza Wielkiego.

16 listopada 1916 r. powołany do armii niemieckiej, służył jako telegrafista w 3 baterii zapasowej 5 pac. 16 marca 1917 r. wysłany na front zachodni jako obserwator artyleryjski 30 baterii dział okrętowych. Następnie był rysownikiem w 11 DP i ponownie służył w 30 baterii dział okrętowych. 30 września (?) 1918 r. zdezerterował i wrócił do Poznania, gdzie wstąpił do POW Zaboru Pruskiego ps. „Sułkowski”. Brał udział w fałszowaniu niemieckich dokumentów wojskowych oraz w akcjach na magazyny amunicji. 5 listopada wysłany do Warszawy, jako „Karl Schroeder” organizował Polaków, służących w tamtejszym garnizonie i zbierał materiały wywiadowcze dla potrzeb POW.

Na rozkaz J. Piłsudskiego 11 listopada wraz z podkomendnymi spowodował rozprężenie w garnizonie, ułatwiając rozbrojenie Niemców. Sam uczestniczył w opanowaniu komendantury na Dworcu Głównym. Tam też utworzył Biuro Werbunkowe do Wojska Polskiego. Prowadził szkolenie żołnierzy Legii Akademickiej. Utrzymywał kontakt z Wydziałem dla Spraw b. Zaboru Pruskiego MSWojsk. 1 grudnia powrócił do Poznania. 5 grudnia był dowódcą straży wewnętrznej, ochraniającej obrady Sejmu Dzielnicowego.

Uczestnik powstania wielkopolskiego. Brał udział w walkach o Poznań (27 grudnia 1918). W styczniu 1919 r. wstąpił do komp. skautów 1 pstrz wlkp. W marcu w szeregach pułku wyruszył do Lwowa. Uczestniczył w walkach z Ukraińcami, podczas których 18 marca został ranny. 15 czerwca przydzielony do baonu zapasowego 1 pstrz wlkp i skierowany jako instruktor do 2 polowej komp. aeronautycznej. 18 czerwca awansowany na sierż. szt. i przydzielony do Szkoły Aeronautycznej w Poznaniu, a 23 lipca do Dowództwa Żandarmerii Polowej. 26 października mianowany ppor. żand., 1 grudnia 1920 r. awansował na por. żand.

Zweryfikowany jako por. żand. z 1 czerwca 1919 r., jako dowódca plut. żandarmerii Poznań 1 służył w VII dyonie żandarmerii (1923, 1924). Następnie w 3 dyonie żandarmerii w Grodnie. 31 października 1927 r. przeniesiony do rezerwy. 1 stycznia 1936 r. awansował na kpt. rez. żand.

Zamieszkał w Gdyni, gdzie był radnym miejskim (1935–1939), prezesem zarządu Okręgu Morskiego Związku Oficerów Rezerwy (1933–1939), członkiem zarządu wielu organizacji.

Podczas II wojny światowej w 1939 r. zmobilizowany do Wojska Polskiego. Jako szef żandarmerii GO „Wschód” (Armia „Pomorze”) walczył na Pomorzu i w bitwie nad Bzurą. Ranny w Puszczy Kampinoskiej w nocy z 22 na 23 września, dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał przez cały okres wojny m.in. w oflagu VII A w Murnau. Z uwagi na ciążący na nim wyrok śmierci przebywał w oflagu jako „Józef Korkowski”.

Uwolniony, objął dowództwo polsko-amerykańskiej komp. wartowniczej w obozie jeńców niemieckich w Nancy i Chaumont sur Marne. Następnie dowodził komp. żandarmerii w Polskim Obozie Wyszkoleniowym oddziałów wartowniczych przy armii amerykańskiej w Mannheim-Käferthal. Od 1 czerwca 1946 r. służył w dowództwie żandarmerii amerykańskiej 7 Armii. Jako komendant transportu wojskowego powrócił do Polski.

Pracował w Najwyższej Izbie Kontroli. W styczniu 1950 r. został inspektorem kontroli wewnętrznej w Przedsiębiorstwie Handlu Zagranicznego „Baltona” w Gdyni. Rozpracowywany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpiecczeństwa Państwowego, w marcu 1952 r. został zwolniony z pracy. Po październiku 1956 r. przeniósł się do Szczecina, gdzie od 1 lipca 1957 r. pracował jako kierownik magazynów w oddziale PHZ „Baltona”. Od 1964 r. na emeryturze.

Działacz ZBoWiD.

Zmarł 14 lutego 1966 r. w Szczecinie. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym nr 1 (Miłostowo) w Poznaniu pole 45 kwat. 3.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (od 11 IX 1922) z Zeferiną Jadwigą Dybizbańską, miał córkę Wandę (ur. 1923) i Danutę (1929–1999).