Bojownikom niepodległości

Józef Juliusz Aleksiewicz

(1884–1957)

Józef Juliusz AleksiewiczUrodził się 20 marca 1884 r. w Samborze. Syn Józefa, aptekarza, i Julii z Maheków.

Uczył się w gimnazjum w Samborze, w gimnazjum OO. Jezuitów w Chyrowie, ukończył III Gimnazjum Klasyczne im. Jana Sobieskiego w Krakowie (1905) oraz Wydział Lekarski Uniwersytetu Lwowskiego (1912).

W latach 1908–1909 odbył obowiązkową służbę w armii austro–węgierskiej w charakterze jednorocznego ochotnika.

Od 1911 r. był elewem rządowym, a następnie asystentem na Wydziale Chirurgicznym uniwersytetu. Specjalizował się w chirurgii–ortopedii.

Od 1911 r. należał do Drużyn Bartoszowych we Lwowie. Należał do sekcji teatralnej Rady Naczelnej. W 1913 r. został mianowany lekarzem por. przy tej radzie.

1 sierpnia 1914 r. zmobilizowany do armii austro–węgierskiej, służył w 36 pp Obrony Krajowej. W stopniu chor. był lekarzem baonu. Uczestniczył w walkach na froncie rosyjskim (naczelny chirurg 43 dywizyjnego zakładu sanitarnego), awansując do stopnia ppor. lek. Od 1916 r. w stopniu por. lek. ordynator oddziału chirurgicznego szpitala polowego nr 307 we Lwowie.

Od 3 listopada 1918 r. uczestniczył w obronie Lwowa przeciwko Ukraińcom. Należał do personelu szpitalnego. Był ranny. W 1919 r. zorganizował szpital chirurgiczno–ortopedyczny, tworząc oddziały dla ociemniałych i 100% inwalidów wraz z aktywizującymi ich zakładami pracy, jak również oddział kliniczny chirurgii ortopedycznej. Po zakończeniu wojny zweryfikowany jako mjr rez. lek. z 1 czerwca 1919 r.

Po wojnie podjął prywatną praktykę we Lwowie – prowadził lecznicę przy ul. Fridrichów wraz z wytwórnią protez. Od 1921 r. przebywał na stażach m.in. w Wiedniu i Dreźnie. W maju tego roku został naczelnym lekarzem komisji zdrojowej w Iwoniczu. Od 1925 r. pracował jako lekarz naczelny uzdrowiska w Iwoniczu. Był dyrektorem sanatorium „Sanato”. Jednocześnie w latach 1934–1936 lekarz Ubezpieczalni Społecznej w tym mieście. Autor prac z dziedziny chirurgiczno–ortopedycznej.

Należał do Związku Strzeleckiego. Przyczynił się do jego reaktywacji w Iwoniczu–Zdroju (1921–1923). Objął jego komendę, a od 1927 r. sprawował funkcję prezesa.

W 1924 r. był współzałożycielem Iwonickiego Klubu Narciarskiego, stanowiącego sekcję Polskiego Tow. Tatrzańskiego. W latach 30. uruchomił kino letnie w mieście oraz przyczynił się do wydawania gazety Iwoniczanka.

Założyciel drużyny „Orlęta” ZHP; w latach 1935–1938 opiekun 23 Drużyny im. Paderewskiego.

Podczas kampanii 1939 r. na czele oddziału ochotniczego wyruszył z Iwonicza w kierunku Lwowa, do którego dotarł 10 września. Wyznaczono go wówczas na stanowisko komendanta szpitala wojennego nr 604. Funkcję tę sprawował do kapitulacji załogi Lwowa (22 września).

Pozostawał pod okupacją sowiecka we Lwowie. Pracował jako robotnik, a od 1940 r. jako lekarz w III Robotniczej Poliklinice. Po zajęciu miasta przez Niemców od lipca 1941 r. ukrywał się. 16 grudnia wraz z rodzina powrócił do Iwonicza.

Podjął wówczas działalność konspiracyjną w szeregach AK ps. „Wilczur”. Zajmował stanowisko szefa sanitarnego w krośnieńskim Inspektoracie AK. Aresztowany 24 marca 1942 r. przez Niemców, został wykupiony z rąk gestapo. Zagrożony aresztowaniem, od 3 lipca do 14 sierpnia 1944 r. ukrywał się pod Wieliczką. 16 sierpnia powrócił do Iwonicza, obejmując szefostwo szpitala zorganizowanego przez żonę.

Od listopada 1944 r. lekarz okręgowy Okręgu Sanitarnego Gminy Iwonicz i Miejsce Piastowe. 15 maja 1945 r. został pełnomocnikiem rządu, następnie p.o. dyrektora Państwowego Zakładu Zdrojowego Iwonicz–Zdrój. Aresztowany w 1947 r. pod zarzutem niegospodarności, był więziony na Zamku w Rzeszowie. W wyniku procesu został uwolniony.

Powrócił wówczas do Iwonicza i został lekarzem domowym Ubezpieczalni Społecznej. Jednocześnie w latach 1946–1947 lekarz szkolny w Państwowym Sanatoryjnym Gimnazjum i Liceum w Iwoniczu–Zdroju, a w latach 1948–1950 także pracował tam jako nauczyciel kontraktowy. W 1950 r. został ordynatorem w Poradni Zdrojowej i równolegle kierownikiem pracowni analitycznej. W czerwcu 1952 r. objął stanowisko dyrektora oraz ordynatora Sanatorium nr 3 im. J. Marchlewskiego (b. „Santo”).

W 1946 r. został wiceprzewodniczącym Gminnego Koła Opieki Społecznej, a w 1949 r. ławnikiem Sądu Okręgowego w Krośnie.

Należał do Związku Obrońców Lwowa, Związku Oficerów Rezerwy, Związku Byłych Ochotników Armii Polskiej, Tow. Przyjaciół Gdyni, Tow. Opieki nad Zwierzętami, Tow. Miłośników Muzyki i Opery we Lwowie, Lwowskiego Tow. Filatelistycznego, Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Kasyna i Koła Literacko–Artystycznego we Lwowie.

Należał do Polskiego Tow. Ortopedycznego, Związku Lekarzy Państwa Polskiego, Polskiego Tow. Balneologicznego, Polskiego Tow. Przeciwgruźliczego, PCK.

Należał do Lwowskiej Izby Lekarskiej, a po 1945 r. do Krakowskiej Izby Lekarskiej.

Zmarł 26 listopada 1957 r. i został pochowany na cmentarzu w Iwoniczu.

Odznaczony Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości, pośmiertnie awansował na ppłk.

Żonaty dwukrotnie: od 1912 r. z Zofią Reyss (zob.), a po jej śmierci od 1938 r. z Anielą Łepską, z która miał syna Czesława (ur. 1939).

Honorowy członek Polskiego Tow. Ortopedycznego i Traumatologicznego oraz Stow. Właścicieli Realności, Pensjonatów, Kupców i Przemysłowców w Iwoniczu–Zdroju.

Źródła

W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938 Słownik biograficzny t. 1, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011; Drużyny Bartoszowe 1908–1914, Lwów 1939; Księga pamiątkowa III Gimnazjum, obecnie II Liceum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie [1883–1958], Kraków 1958; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? t. 2, Warszawa 1939; „Monitor Polski” 1933, nr 255; Obrona Lwowa 1–22 listopada 1918 t. 3, Lwów 1939; Rocznik oficerski 1923, 1924; www.santo.win.pl/zyciorys.html.