Bojownikom niepodległości

Józef Maksymilian Jungraw

(1894–1952)

Józef Maksymilian JungrawUrodził się 25 marca 1894 r. w Lublanie. Syn Rudolfa, urzędnika, i Reginy z Hurtigów.

Ukończył szkołę powszechną w Stanisławowie (1907 r.) oraz gimnazjum klasyczne we Lwowie.

W czasie I wojny światowej od 1914 r. w armii austro-węgierskiej.  Ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy Artylerii w Salzburgu. Przydzielony w stopniu chor. rez. art. do 31 pap, walczył na froncie wschodnim. Następnie w 30 pap.

Działał w POW.

Od 1918 r. w Wojsku Polskim. W składzie 16 pap jako dowódca baterii brał udział w walkach z bolszewikami.

Po wojnie w 30 pap. Zweryfikowany jako por. art. z 1 czerwca 1919 r., 16 grudnia 1922 r. został kierownikiem wychowania fizycznego w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od lutego 1924 r. referent w Oddz. III Sztabu Generalnego. Z dniem 15 sierpnia 1924 r. awansowany na kpt. art. W 1926 r. ukończył kurs w Oficerskiej Szkole Aeronautycznej w Grudziądzu. Przydzielony do 1 plotn, sprawował funkcję zastępcy dowódcy eskadry. Następnie dowódca 31 esk. liniowej. Od 1931 r. szef wydziału wyszkolenia Departamentu Aeronautyki MSWojsk. Ukończył Wyższą Szkołę Dziennikarską oraz Szkołę Wojskową w Camberley w Wlk. Brytanii. 1 stycznia 1933 r. awansował na mjr. obs. Od października 1935 do października 1937 r. dowódca dyonu szkolnego 6 plotn, po czym do 1938 r. wykładowca geografii lotniczej w Wyższej Szkole Lotniczej. Awansowany 19 marca 1939 r. na ppłk. obs., był wówczas szefem wydziału operacyjnego Inspektoratu Obrony Powietrznej Państwa.

Podczas II wojny światowej w czasie kampanii 1939 r. szef wydziału operacyjnego sztabu Naczelnego Dowództwa Lotnictwa i Obrony Powietrznej. Wykonał 16 lotów bojowych. Po agresji sowieckiej z 17 września przeszedł do Rumunii, gdzie został internowany. W październiku przez Jugosławię i Włochy przedostał się do Francji. Sprawował funkcję szefa Oddz. Ogólnego Dowództwa Lotnictwa. Po upadku Francji w czerwcu 1940 r. przedostał się do Wlk. Brytanii. Przez krótki okres czasu kierował Szkołą Bombardowań i Strzelań Lotniczych w Penhors oraz katedrą taktyki lotniczej w Szkocji. Przeniesiony w stan nieczynny, był zastępcą redaktora nocnego w sekcji polskiej radia BBC. W kwietniu 1944 r. powrócił do służby czynnej, zostając kierownikiem katedry lotnictwa w Wyższej Szkole Wojennej w Wlk. Brytanii. W 1946 r. powrócił do Polski.

Podjął służbę w LWP. Zweryfikowany jako płk dypl. nawig., kierował referatem lotniczym w biurze studiów Oddz. II Sztabu Generalnego. Następnie został wykładowcą lotnictwa w Akademii Sztabu Generalnego. Przeniesiony do rezerwy.

Pracował jako inspektor w spółce łowieckiej, a następnie w Sitkówce koło Kielc jako kierownik bazy sprzętu Państwowego Przedsiębiorstwa Robót Komunikacyjnych nr 1 w Warszawie. 19 marca 1951 r. aresztowany przez władze komunistyczne. Torturowany w śledztwie, był sądzony w tzw. procesie odpryskowym procesu gen. Stanisława Tatara. Wyrokiem Najwyższego Sądu Wojskowego z 13 maja 1952 r. skazany na karę śmierci.

Stracony 7 sierpnia 1952 r. w więzieniu mokotowskim.

Odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Niepodległości, francuską Legią Honorową 5 kl., jugosłowiańskim orderem Orła Białego 4 (?) kl. i łotewskim orderem Trzech Gwiazd 4 kl.

Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; A. Lenkiewicz, Kawalerowie Polski Niepodległej. Więzieni i zamordowani w PRL, Wrocław 1989; „Monitor Polski” nr 179/1931; J. Pawlak, Pamięci lotników polskich 1918–1945, Warszawa 1998; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.