Bojownikom niepodległości

Józef Ostafin

1894–1947

Józef OstafinUrodził się 7 marca 1894 r. w Sułkowicach pow. Myślenice. Syn Jakuba, kowala, właściciela dwumorgowego gospodarstwa i Rozalii z Klimasów.

Od roku 1901 uczył się w sułkowickiej szkole powszechnej, następnie za namową księdza Aleksandra Kudłacika z sułkowickiej parafii uczył się w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie w roku 1914 zdał maturę. Od roku 1909 należał do Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” oraz wstąpił do Stałych Drużyn „Sokoła”. W czerwcu 1914 r. prowadził działalność niepodległościową na terenie Spisza i Orawy za co został skazany na miesiąc aresztu.

Po wybuchu I wojny światowej od 30 września 1914 r. służył w Legionach Polskich; w szeregach oddziału sanitarnego 14 komp. IV baonu 2 Pułku Piechoty brał udział w kampanii karpackiej. Ranny w pierwszych tygodniach 1915 r. Po rekonwalescencji, od marca 1915 r. służył w oddziale sanitarnym II Brygady LP. 17 kwietnia 1916 r. został przydzielony do 1 dyonu 1 Pułku Artylerii LP, następnie od 12 lipca 1916 r. do parku amunicyjnego Pułku. Walczył w bitwach pod Kostiuchnówką (4–6 lipca 1916) i nad Stochodem (7–10 lipca 1916). Następnie był instruktorem wyszkolenia w Zegrzu, skąd wraz z 1 bat. I dyonu haubic 1 Pułku Artylerii LP, został przeniesiony do Pułtuska. Uzyskał stopień plut. Po kryzysie przysięgowym z lipca 1917 r. we wrześniu wcielony do armii austro-węgierskiej, dowódca bat. w 2 Pułku Artylerii Ciężkiej. Ukończył szkołę oficerów rezerwy artylerii w Preszburgu (obecnie Bratysława). By opuścić armię upozorował własną śmierć podczas wycieczki w Tatry (o utonięciu w Morskim Oku przekonał władze austriackie zostawiony na brzegu zegarek). Podjął służbę w Polskiej Organizacji Wojskowej. Od maja 1918 r. komendant POW w powiecie trembowelskim. Równocześnie podjął studia na Wydziale Rolniczym Politechniki Lwowskiej w Dublanach; zaliczył dwa semestry. 3 listopada 1918 r. internowany przez Ukraińców, w grudniu zbiegł z niewoli na Węgry, następnie przedostał się do Krakowa. Ochotnik do Wojska Polskiego, uczestniczył w obronie Lwowa i Przemyśla. Walczył w wojnie z Rosją bolszewicką lat 1919–1920, między innymi na froncie litewsko-białoruskim. Mianowany ppor. art. z dniem 1 III 1919. Po wojnie przeniesiony do rezerwy. W roku 1921 uczestniczył w akcji plebiscytowej w Gliwicach. Podczas III powstania śląskiego (2 maja – 5 lipca 1921) służył jako szef artylerii grupy „Wschód”. Po zakończeniu powstania zweryfikowany jako por. rez. art. z 1 czerwca 1919 r. W roku 1922 ukończył studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Dublańskiej Akademii Rolniczej. W latach 1923–1924 pracował jako dyrektor dóbr arcybiskupa łacińskiego lwowskiego w miejscowości Stawczany-Obroszyn. W latach 1925–1926 był inspektorem rolnym Towarzystwa Gospodarczego Wschodniej Małopolski we Lwowie. Od roku 1927 kierownik Wojewódzkiego Związku Kółek Rolniczych na Wołyniu. Od roku 1929 dyrektor Wojewódzkiego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych w Łucku. Osadnik wojskowy na terenie powiatu Horochów. 2 stycznia 1932 r. awansowany na stopień kpt. rez. art. Od roku 1932 pracował jako nauczyciel w Państwowej Szkole Rolniczej w Kołpinie, potem w Suchodole koło Krosna. Należał do Związku Naprawy Rzeczypospolitej. W końcu lat 30. prezes oddziału Związku Legionistów Polskich w Krośnie. W roku 1935 został wybrany na posła RP w okręgu wyborczym nr 77 (Sanok), ponownie w 1938 r. w okręgu wyborczym nr 62 (Złoczów). należał do koła poselskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. przebywał we Lwowie. Po zajęciu miasta przez Sowietów (22 września) aresztowany na kilka tygodni przez NKWD. Po zwolnieniu w grudniu 1939 r. przedostał się na tereny będące pod okupacją niemiecką (tzw. Generalnej Guberni). W roku 1940 r. dotarł do Krakowa (żona z dziećmi wyjechała ze Lwowa po Bożym Narodzeniu 1940 r., do Krakowa dotarla w roku 1942). Pracował w niemieckiej firmie Kirchhoff budującej drogi, następnie w niemieckiej firmie zbożowo-nasiennej Sadgutstelle. Od roku 1941 brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach Związku Walki Zbrojnej / Armii Krajowej w Sułkowicach i Krakowie. Od roku 1943 był referentem Wydziału Rolnictwa Okręgowej Delegatury Rządu. Organizował zaopatrzenie AK z zasobów niemieckich firm. Poszukiwany listem gończym, pozostawał w ukryciu. W roku 1944 przystąpił do kadrowej organizacji wojskowej NIE (Niepodległość), której zadaniem było kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej i przejęciu władzy przez komunistów; pełnił funkcję zastępcy komendanta obszaru krakowskiego NIE.

Po II wojnie światowej pozostał w podziemiu, podjął walkę z sowieckim okupantem. Pracował w majątkach rolnych w Wierzbnie i w Giebułtowie (jako administrator majątku ss Wizytek). Od jesieni 1945 r. działał w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość pod pseudonimem „Chudy”. Wspólnie z ppłk. Ludwikiem Muzyczką opracował projekt deklaracji WiN i wytyczne ideowe organizacji, zatytułowane „O wolność obywatela i niezawisłość państwa”. 19 września1946 r. został aresztowany i przewieziony do siedziby Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy placu Inwalidów w Krakowie. Po ponad ośmiu miesiącach, przewieziony do więzienia przy ulicy Montelupich. W tzw. procesie krakowskim II Zarządu WiN 10 września 1947 r. wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego za działalność w organizacjach antypaństwowych został skazany na karę śmierci, pozbawienie praw publicznych i obywatelskich, praw honorowych i przepadek mienia. Prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski o którą zwróciła się jedna z córek. Rozstrzelany 13 listopada 1947 r. o godz. 19.10, na terenie więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie. Miejsce pochówku nie ustalone. Jego ciało pod fałszywym nazwiskiem zostało przekazane do Zakładu Anatomii Opisowej Uniwersytetu Jagielońskiego i było wykorzystane do nauki studentów medycyny anatomii i przeprowadzania sekcji zwłok. Później szczątki pochowano w bezimiennym grobie na cmentarzu Rakowickim. O jego śmierci rodzina została poinformowana dziesięć lat później.

Żonaty z Kazimierą Medyńską, córki: Krystyna Teresa (ur. 1927), Janina Wanda (ur. 1929), Jadwiga Rozalia (ur. 1935).

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Źródła

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; A. Kuler, w: Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych 1939–1956 t. 3, Kraków 1998; „Monitor Polski” 1931, nr 260; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny t. IV, Warszawa 2009; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934. https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/aktualnosci/45546,Malopolscy-Bohaterowie-…; https://zolnierze-niepodleglosci.pl/%C5%BCo%C5%82nierz/212927/; https://e-wietor.pl/ossowski-pawe/