Bojownikom niepodległości

Józef Władysław Bednarz

(1879–1939)

Urodził się 2 października 1879 r. w Tyflisie na Kaukazie. Syn Jerzego Józefa, kolejarza, i Moniki z Fedorowiczów.

Ukończył gimnazjum w Tyflisie (1898) i Wojskową Akademię Lekarską w Petersburgu (1904). Po ukończeniu studiów został asystentem kliniki neurologicznej Bechterewa w Petersburgu. Jednocześnie był ordynatorem w Szpitalu Miejskim św. Pantalejmona w tym mieście.

Od 1898 r. członek PPS w Petersburgu. Pod koniec 1905 r. wyjechał do Krakowa, gdzie przez krótki czas był słuchaczem szkoły bojowej PPS.

Od stycznia 1906 r. przebywał w Warszawie, pracując jako lekarz psychiatra w szpitalu św. Jana Bożego.

Jednocześnie zajmował się organizacją laboratoriów i składów z materiałami wybuchowymi dla OB PPS. Po rozłamie w partii od listopada 1906 r. członek PPS-Frakcji Rewolucyjnej ps. „Bonifacy”.

Od września 1907 do stycznia 1908 r. pracował w prywatnym zakładzie psychiatrycznym Czajkowskiej w Tworkach, kontynuując działalność partyjną. W lutym podjął na nowo pracę w szpitalu św. Jana Bożego. Aresztowany 17 marca, został osadzony w X pawilonie warszawskiej cytadeli. Przebywał tam do stycznia 1909 r., po czym w trybie administracyjnym wydalono go z Królestwa Polskiego.

Podjął wówczas pracę jako asystent w sanatorium przeciwgruźliczym K. Dłuskiego w Zakopanem. W listopadzie 1909 r. przeniósł się do Lwowa i pracował w szpitalu dla psychicznie chorych w Kulparkowie (do 1912 r.). Wyjechał wówczas do Petersburga.

Zmobilizowany w 1914 r. do armii rosyjskiej, zajmował się gazoznawstwem.

W 1921 r. powrócił do kraju i pracował w zakładzie dla umysłowo chorych w Tworkach pod Warszawą, w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym. Od 1927 r. był dyrektorem zakładu dla umysłowo chorych w Kulparkowie pod Lwowem, zaś od 1930 r. dyrektorem zakładu psychiatrycznego w Świeciu.

Działał społecznie w Polskim Czerwonym Krzyżu, Polskim Białym Krzyżu, Zw. Zachodnim, LOPP, Lidze Morskiej i Kolonialnej. Autor licznych prac z zakresu psychiatrii i gazoznawstwa. Członek Polskiego Tow. Psychiatrycznego.

Po kampanii wrześniowej pozostał z chorymi w szpitalu. Razem z nimi został w październiku 1939 r. rozstrzelany przez Niemców w Grupie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Jest patronem Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Świeciu, na murach szpitala znajduje się tablica poświęcona jego pamięci.

Źródła

B. Gadomski, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 1, Warszawa 1985; J.B. Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar II wojny światowej t. 1, Wrocław 1997; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? t. 2, Warszawa 1939; „Monitor Polski” nr 251/1931, 64/1932.