Bojownikom niepodległości

Józefat Błyskosz

(1876–1947)

Urodził się 14 kwietnia 1876 r. w Dołhobrodach pow. Włodawa. Syn Andrzeja, rolnika, i Anastazji z Pawluczuków.

Ukończył szkołę elementarną, wiedzę zdobywał poprzez samokształcenie.

W 1895 r. był organizatorem Komitetu Obrony b. Unitów, a potem członkiem Komitetu Opieki nad Unitami.

Od 1895 r. należał do Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.

Od 1899 r. członek Tow. Oświaty Narodowej, a od 1905 r. Polskiej Macierzy Szkolnej w Królestwie Polskim.

Poseł do I i II Dumy Państwowej. Wobec przejścia Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego na pozycje prorosyjskie, w 1908 r. wystąpił z tej partii.

W 1910 r. rozpoczął agitację przeciwko wydzieleniu z Królestwa Polskiego Chełmszczyzny i Podlasia. Za swoją działalność na mocy decyzji władz rosyjskich przez 3 lata przebywał na wygnaniu (ukrywał się pod zmienionym nazwiskiem na Litwie) i był dwukrotnie więziony w Białej Podlaskiej.

Podczas I wojny światowej organizował werbunek do Legionów Polskich. Należał do POW i „Straży Kresowej” (prezes koła włodawskiego). Sprawował funkcję komendanta obwodu lubelskiego tych organizacji. W 1917 r. powołany do Tymczasowej Rady Stanu, zgodnie z zaleceniami J. Piłsudskiego zrezygnował z działalności w niej. Za organizowanie protestu po podpisaniu traktatu brzeskiego (luty 1918 r.) był pięciokrotnie sądzony przez sąd niemiecki i więziony. Uwolniony na skutek interwencji Tymczasowej Rady Stanu. Wziął udział w rozbrajaniu Niemców we Włodawie w listopadzie 1918 r.

Od 1918 r. należał do PSL-Wyzwolenie.

W 1919 r. wszedł do Sejmu Ustawodawczego jako zastępca posła z listy Narodowo-Ludowej w okręgu wyborczym nr 20 (Biała Podlaska). W latach 1922-1927 senator, a w latach 1930-1935 poseł na Sejm RP. Należał do kół poselskich Polskiego Zw. Ludowego, PSL-Wyzwolenie (do czerwca 1919 r.), PSL-Piast (od 1922 r.) i BBWR (od 1930 r.).

Członek Polskiego Zjednoczenia Ludowego, grupy Niezależnych Ludowców i PSL-Piast (w latach 1921-1924 i 1927-1930 członek Rady Naczelnej). Po 1926 r. zwolennik współpracy z sanacją. W 1937 r. wycofał się z życia politycznego.

Działacz Centralnego Tow. Organizacji i Kółek Rolniczych, założyciel kółka rolniczego i sklepu oraz Domu Ludowego w Dołhobrodach. Prezes Rady Nadzorczej Spółdzielni „Rolnik” we Włodawie.

Podczas II wojny światowej współpracował z AK.

Zmarł 14 stycznia 1947 r. w Zaświatyczach i został pochowany na cmentarzu w Dołhobrodach.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i orderem Polonia Restituta 5 kl.

Żonaty (od 1894 r.) z Anastazją Matuszuk, miał z nią syna Andrzeja i córkę Jadwigę zamężną Kuźniarską.

Jest patronem ulicy w Białej Podlaskiej.

Źródła

T. Krawczak, Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce t. I, Warszawa 1991; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; „Monitor Polski” nr 255/1933; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 1998; Słownik biograficzny działaczy  ruchu ludowego, Warszawa 1989.