Józefina Łapińska

Urodziła się 18 września 1900 r. w Łodzi. Córka Feliksa, kierownika lakierni w wytwórni pojazdów konnych, i Józefy ze Szczypińskich. Siostra Kazimierza (zob.).

Uczyła się w gimnazjum. Od 1914 r. należała do I Żeńskiej Łódzkiej Drużyny Skautowej. Była zastępową, a potem plutonową. Po zajęciu Łodzi przez Niemców w 1915 r. i przybycia do miasta pododdziałów legionowych pełniła funkcje kurierskie, raz przekraczając linię frontu. Jako szesnastolatka zorganizowała kolonię letnią dla swoich harcerek. W listopadzie 1916 r. była delegatką na zjazd połączeniowy organizacji skautowych z terenu Królestwa Polskiego. Objęła III Łódzką Drużynę Żeńską i prowadziła ją do 1919 r.

W 1919 r. uzyskała maturę, po czym podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W tym czasie utrzymywała się z udzielania korepetycji.

W Warszawie kontynuowała działalność w harcerstwie. Zgłosiła się do pracy w Komendzie Okręgu i zorganizowała XXI Drużynę im. Emilii Plater. Następnie (w latach 1920-1924) prowadziła V Hufiec Żeński. W 1920 r. objęła stanowisko komendantki Pogotowia Harcerskiego. 24 lutego 1921 r. mianowana do stopnia przodownicy, a 1 października 1922 r. podharcmistrzyni(po zamianie stopni – harcmistrzyni).Jako zastępowa uczestniczyła w kursie instruktorskim w Rydzynie (1921 r.). W 1923 r. była zastępczynią komendantki chorągwi Warszawskiej, zaś w latach 1922-1924 kierowała także wydziałem organizacyjnym Głównej Kwatery Żeńskiej.

Po ukończeniu studiów (1924 r.) pracowała jako nauczycielka w Wieleniu nad Notecią, a następnie w gimnazjum ukraińskim w Łucku. W tym czasie uzyskała doktorat za pracę Leonard Sowiński, romantyk. W latach 1927-1928 pracowała w Seminarium Nauczycielskim Polskiej Macierzy Szkoolnej w Bodzentynie, a następnie do 1929 r. była kierowniczką gimnazjum prewentoryjnego w „Orlim Gnieździe” w Sromowicach Wyżnych. W 1929 r. została nauczycielką w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Równocześnie działaczka harcerska. W 1926 r. współprowadziła obóz dla drużynowych w nowo utworzonej Chorągwi Mazowieckiej. W grudniu 1929 r. objęła funkcję komendantki Chorągwi Kielecko-Radomskiej. Latem 1930 r. prowadziła zgrupowanie obozów hufców, a po nim kurs drużynowych.

We wrześniu 1930 r. podjęła pracę w Seminarium Nauczycielskim w Końskich, skąd kierowała pracą chorągwi.. W 1931 r. zostałą komendantką Harcerskiej Szkoły Instruktorskiej (potem: Szkoły Instruktorskiej Harcerstwa Żeńskiego) w stanicy na Buczu pow. Cieszyn, a w następnym roku także kierowniczką Wydziału Kształcenia Starszyzny Głównej Kwatery Harcerek. W latach 1931-1936 członkini Naczelnej Rady Harcerek. Przygotowała i zorganizowała VII Światową Konferencję Skautek na Buczu (1932 r.). Kierowała działalnością szkoleniową szkoły, obejmującą różnorakie kursy. Organizowała na Buczu turnusy dla dzieci z rodzin bezrobotnych z Górnego Śląska oraz czteromiesięczne pobyty dla dzieci zagrożonych gruźlicą. Pod jej ogólnym kierownictwem założono prowadzone przez instruktorki harcerskie prewentoria w Rabsztynie, Jaworzu i Porąbce. 24 września 1938 r. została mianowana komendantką Pogotowia Harcerek.

Podczas II wojny światowej na początku września 1939 r. opuściła Bucze, przedostając się do Warszawy. Tam zorganizowała służby Pogotowia Harcerek i przyczyniła się do utworzenia 15 szpitali oraz trzech punktów zbiorczych dla dzieci, które utraciły kontakt ze swoimi rodzinami. Po kapitulacji załogi stolicy (28 września) Komenda Pogotowia nadal zajmowałą się dziećmi, których rodziców nie udało się odnaleźć. Pod firmą PCK zorganizowała w Warszawie zakład dla kalekich dzieci-ofiar wojny, prowadzony przez instruktorki i starsze harcerki. Także pod firmą PCK oraz Rady Głównej Opiekuńczej zorganizowała cztery prewentoria i sanatorium przeciwgruźlicze, którymi kierowała. W 1940 r. zorganizowała (pod firmą PCK) trzymiesięczne kolonie letnie dla setki dzieci. W tym też roku weszła w skład sekcji rodzin wojskowych Rady Głównej Opiekuńczej, gdzie pracowałą jako kierowniczka działu opieki nad dziećmi; zorganizowała cztery internaty dla około 400 chłopców i dziewcząt. W 1943 r. w porozumieniu z wydziałem zdrowia i opieki społecznej Zarządu m. Warszawy powołała przy sześciuośrodkach zdrowia i opieki społecznej tzw. ogniska prewentoryjne.

Równocześnie aż do marca 1945 r. kierowała konspiracyjną działalnością harcerstwa żeńskiego. W Komendzie Pogotowia (pełniącej w czasie wojny funkcję Głównej Komendy Harcerek) kierowała działem opieki nad dzieckiem, a od 1941 r. także służby sanitarnej. Reprezentowała harcerstwo w Radzie Głównej Społecznej Organizacji Przysposobienia Wojskowego Kobiet. W 1943 r. udało jej się uniknąć aresztowania, jednak przez pewien czas musiała ukrywać się. Używała potem nazwiska „Jadwiga Ławińska”. Brała udział w tajnym nauczaniu na kompletach w Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego.

Podczas powstania warszawskiego 1944 r. kierowała Komendą Pogotowia, gdzie podległe jej harcerki prowadziły akcję opieki zdrowotnej nad niemowlętami, zorganizowały punkt zbiorczy dla zagubionych dzieci. Po kapitulacji oddziałów powstańczych (2 października) znalazła się w obozie przejściowym w Pruszkowie, skąd po uwolnieniu wyjechała do Krakowa. Tam przystąpiła do ratowania przywiezionych z Warszawy dzieci, zakładając dla nich kilka zakładów pod Krakowem i na Podhalu. W lipcu 1945 r. rozwiązała Pogotowie Harcerek.

Podjęła pracę jako adiunkt w Instytucie Gruźlicy, organizując szkolenie personelu medycznego, podejmowała wiele działań na rzecz opieki nad dziećmi..

Nie podejmowała działalności w harcerstwie, zajmowała się zbieraniem materiałów historycznych. W 80. rocznicę urodzin w domu w Konstancinie odbył się zlot jej współpracowniczek ze Szkoły Instruktorskiej na Buczu.

Zmarła 27 lipca 1986 r. w Konstancinie i została pochowana na Cmentarzu Parafialnym na Bródnie w Warszawie kwat. 52A.