Bojownikom niepodległości

Julian Bagniewski

(1876–1915)

Julian Bagniewski

Urodził się 24 grudnia 1876 r. w Inowłodzu w rodzinie ziemiańskiej. Syn Adolfa i Julii ze Szwejcerów. Brat Michała (zob.).

Ukończył Akademię Rolniczą w Taborze, Czechy. Właściciel ziemski.

Uczestniczył w rewolucji 1905 r., brał czynny udział w walce zbrojnej na terenie guberni radomskiej oraz na Kaukazie. W związku z działalnością rewolucyjną władze rosyjskie skonfiskowały mu majątek Boże pow. Kozienice.

Przez cztery lata przebywał w Turkiestanie, gdzie był kierownikiem stacji doświadczalnej plantacji bawełny. W 1909 r. wyjechał do Parany w Brazylii. Tam w 1910 r. został kierownikiem rolniczej stacji doświadczalnej w kolonii Vera-Guarany, zaś w końcu następnego roku w największej kolonii Parany - Gruz-Machado.

Na początku stycznia 1914 r. udał się do Krakowa, gdzie ukończył kurs oficerski Zw. Strzeleckiego. Powróciwszy w połowie maja do Parany, rozpoczął pracę wojskową wśród polskich emigrantów. Po wybuchu wojny należał do polskich oddziałów, organizowanych z zamiarem dołączenia do Legionów. Był jednym z nielicznych, którym udało się przedostać z Brazylii do Krakowa.

7 września 1914 r. wyruszył w pole. Dowodził III plut. 3 komp. II baonu 1 pp LP, zaś po bitwie pod Łowczówkiem objął dowództwo III plut. 2 komp. VI baonu. 1 stycznia 1915 r. mianowany ppor. piech. Wyróżnił się w bitwach pod Krzywopłotami, Łowczówkiem i w działaniach nad Nidą.

Ppor. Bagniewski Juljan słynął jako jeden z najtęższych oficerów 1. Brygady. Posiadał kolosalny mir wśród żołnierzy, którzy za nim na najtrudniejsze wyprawy chętnie chodzili. Kilkakrotnie w rozkazach pułkowych wymieniany, zwłaszcza za ryzykowny patrol w kwietniu 1915 roku za Nidę, skąd przyprowadził z okopów rosyjskich jeńców. W końcu maja 1915 roku, gdy 25. dywizja austrjacka cofnęła się pod naporem przeważających sił rosyjskich zwłaszcza dywizji grenadjerów (w górach Śt. Krzyskich)skierowany na pomoc VI. Baon Leg. Pol. przyczynił się do powtrzymania rosjan. Odznaczył się tam wybitnie ppor. Bagniewski Juljan, przeprowadzając kilka udatnych akcji na czele kompanji. W początkach czerwca [!], prowadząc w zwycięzkim kontrataku swą kompanję przeciwko grenadjerom pod Żernikami, ugodzony kulą szrapnelową w pierś w kilka chwil po tym skonał.

Ppor. Bagniewski Juljan najtęższym był żołnierzem i oficerem VI. Baonu [z wniosku mjr. Tadeusza Piskora na order Virtuti Militari].

Poległ 23 maja 1915 r. pod Wszachowem. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Stromcu koło Radomia.

W niepodległej Polsce mianowany kpt. piech. oraz odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. i Krzyżem Niepodległości.

Był żonaty z Eugenią N., z którą miał troje dzieci, w tym Andrzeja i Zbigniewa.

Źródła

CAW, akta personalne 2173, I.482.104-10695; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; J. Cisek, K. Stepan, Lista strat Legionów Polskich 1914-1918, Kraków 2006; W.K. Cygan, Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich t. II, Warszawa 1998; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 3, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011; T. Kasprzycki, Kartki z dziennika oficera I Brygady, Warszawa 1934; Lista strat Legionu Polskiego. Od lipca do października 1915, Piotrków 1915; Materiały do historii I Brygady, „Żołnierz Legionów i POW” 1939, nr 3-4; „Monitor Polski” 1932, nr 140; I. Pannenkowa, Jeden z wielu (Wspomnienie pozgonne), „Nowa Reforma”, 1915, nr 370; M. Pankiewicz, Julian Bagniewski, „Wiadomości Polskie” nr 45/1915; „Panteon Polski” 1924, nr 3; B. Szwedo, Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 3, Leszno-Tarnobrzeg 2006.