Bojownikom niepodległości

Julian Bąk

(1902–1961)

Urodził się 22 maja 1902 r. w Żurowej pow. Jasło. Syn Stanisława, rolnika, i Karoliny z Porembów.

W latach 1912-1921 kształcił się w gimnazjum klasycznym w Jaśle. Od 1916 r. był członkiem I męskiej Drużyny Harcerskiej im. gen. J. Bema w tym mieście.

Jednocześnie od 5 lutego do 31 października 1918 r. należał do POW (sekcja studencka) w Jaśle.

W 1920 r. wstąpił ochotniczo do WP. W stopniu szer. służył w 6 pac oraz 1 baterii 206 pac Armii Ochotniczej. Po zakończeniu walk z bolszewikami w listopadzie bezterminowo urlopowany.

Po uzyskaniu matury wstąpił do seminarium duchownego w Przemyślu. W 1925 r. został wyświęcony na kapłana.

Został wówczas wikariuszem w Brzyskach pow. Jasło, a w 1928 r. w parafii pw. św. Łukasza Ewangelisty w Mrowli pow. Rzeszów. W 1931 r. został proboszczem w parafii Borownica (pow. Dobromil) oraz Brzozów, gdzie wzniósł murowany kościół. W 1933 r. został administratorem erygowanej wówczas parafii w Bratkowicach pow. Rzeszów. Jednocześnie od 1925 r. pracował jako katecheta w państwowych szkołach powszechnych.

Z dniem 1 września 1931 r. mianowany kpl. (kpt.) rez..

Działacz społeczny; był członkiem BBWR (oddział Bratkowice), Rady Gromadzkiej Bratkowice. Należał do Zw. Strzeleckiego – sprawował funkcję kapelana Okręgu X (obwód Rzeszów), do LOPP, Zw. Oficerów Rezerwy, Zw. b. Ochotników Armii Polskiej (Oddział Rzeszów), Zw. Harcerstwa Polskiego, Tow. Szkoły Ludowej i Tow. Popierania Budowy Szkół Powszechnych.

Od listopada 1938 r. proboszcz parafii w Husowie pow. Łańcut.

Podczas II wojny światowej 2 września 1939 r. zmobilizowany do WP, sprawował funkcję kapelana. Po zakończeniu walk powrócił do parafii i podjął działalność konspiracyjną w szeregach ZWZ/AK. W 1940 r. współpracował przy wydawaniu gazetki konspiracyjnej „Ruch Polski”, współredaktor gazetki „Odwet” (1941-1943) i współdziałał przy wydawaniu gazetki „Czyn” (1943-1944). Na jego plebanii ukrywali się poszukiwani przez Niemców konspiratorzy. Współpracował z komisją egzaminacyjną tajnego nauczania. Sprawował funkcję kapelana Obwodu AK Łańcut. Dwukrotnie aresztowany przez Niemców, był zwalniany.

Po 1944 r. działał społecznie; zainicjował budowę szkoły, drogi łączącej Husów z Łańcutem, budowę siedziby Prezydium Rady Narodowej i poczty w Husowie.

Dzialacz ZBoWiD, Frontu Narodowego, Komitetu Obrońców Pokoju. Jako członek ruchu „księży patriotów” przez wiele lat był członkiem Rady Narodowej, członkiem Zarządu Głównego „Caritas” i prezesem jego Zarządu Wojewódzkiego w Rzeszowie.

Jego działalność w tym okresie była oceniana negatywnie przez duchowieństwo jako współpraca z przeciwnikami Kościoła.

Zmarł 18 listopada 1961 r. w Husowie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym.

Odznaczony Medalem Niepodległości, w PRL otrzymał złoty i srebrny Krzyż Zasługi.

Źródła

CAW, Akta Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości; „Monitor Polski” nr 177/1938; Rocznik oficerski rezerw 1934; A. Zagórski, w: Małopolski Słownik Biograficzny Uczestników Działań Niepodległościowych 1939-1956 t. 1, Kraków 1997; „Życie Częstochowy” nr 28/1950.