Bojownikom niepodległości

Julian Blachowski

(1890–1944)

Urodził się 18 grudnia 1890 r. w Warszawie. Syn Szczepana, robotnika, i Marceli z Gruszczuków (?).

Od 1906 r. członek Narodowego Zw. Robotniczego. Uczestnik akcji bojowych m.in. zamachu na agenta ochrany „Garbatego” na ul Leszczyńskiej w Warszawie. Działał też na terenie Żyrardowa. Aresztowany 15 sierpnia 1908 r. przez władze rosyjskie na ul. Karowej. Osadzony w więzieniu przy ul. Spokojnej. Pomimo tortur nie wydał nikogo. Więziony potem na Pawiaku, 5 maja 1909 r. został skazany na cztery lata katorgi, a po jej odbyciu na dożywotnie zesłanie. Karę odbył w więzieniu w Orle, po czym w lipcu 1915 r. przybył na zesłanie do guberni irkuckiej. Po rewolucji w Rosji w 1917 r. odzyskał wolność. Początkowo współpracował z bolszewikami, ostatecznie powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie.

Od grudnia 1918 r. mieszkał w Żyrardowie. Pracował jako kierownik lokalngo biura wypłat zapomóg dla bezrobotnych. Był też sekretarzem Komitetu Niesienia Pomocy Bezrobotnym.

Wobec bolszewickiego zagrożenia kraju w sierpniu 1920 r. wstąpił ochotniczo do WP. Służył na tyłach. Następnie został zdemobilizowany.

Pracował w Robotniczym Stow. „Praca”. Należał do PPS. W 1923 r. wyjechał do Francji, gdzie pracował jako górnik. Po ośmiu miesiącach, ze względu na stan zdrowia, powrócił do kraju. Od 1 października 1923 r. był robotnikiem w Zakładach Żyrardowskich. Równolegle organizował kursy oświatowej dla robotników. Z ramienia PPS wybrany do Rady Miasta, 1 grudnia 1924 r. został jej przewodniczącym. Został też urzędnikiem w biurze obrachunkowym zakładów. Wobec rujnującej pracowników działalności dyrekcji zakładów usiłował zainteresować tym problemem władze państwowe, nie odnosząc jednak sukcesów. W tej sytuacji 26 kwietnia 1932 r. zastrzelił w Warszawie dyrektora zakładów Gastona Koehler-Bandina. Osadzony w więzieniu mokotowskim, od 29 kwietnia był więziony na Pawiaku. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie skazany na pięć lat więzienia, którą Sąd Apelacyjny obniżył do czterech lat (17 marca 1933). Karę odbywał w warszawskim Arsenale, a potem w Białej Podlaskiej, zaś od listopada 1933 r. we Wronkach. 13 lutego 1934 r. prezydent Ignacy Mościcki zawiesił wykonanie reszty kary. Jego czyn przyczynił się do polepszenia sytuacji robotników i samego miasta Żyrardowa.

Wyjechał wówczas do Pińska, a potem do Wilna, gdzie otrzymał posadę w biurze pośrednictwa pracy. W 1938 r. zamieszkał ponownie w Żyrardowie.

Po kampanii 1939 r. poszukiwany przez Niemców, ukrywał się w Warszawie. Schwytany podczas łapanki, został osadzony na Pawiaku.

Zamordowany 13 stycznia 1944 r. w zbiorowej egzekucji w Warszawie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Żonaty (od 10 XII 1915) z Ksawerą Kurowską, miał z nią syna Stefana i córkę Marię.

Źródła

W. Bartoszewski, Warszawski pierścień śmierci 1939-1944, Warszawa 1970; P. Korczyński, Julian Blachowski. Zemsta zredukowanego bohatera. Historia z II RP, www.wyborcza.pl (dostęp 17 XII 2016);  „Monitor Polski” nr 140/1938.