Bojownikom niepodległości

Julian Grobelny

(1893-1944)

grobelny julianUrodził się 16 lutego 1893 r. w Brzezinach. Syn Antoniego, kominiarza, i Apolonii z Antoniewskich.

Ukończył cztery klasy szkoły elementarnej w Brzezinach, po czym wyuczył się zawodu elektromontera.

W czasie I wojny światowej od 1915 r. należał do PPS, a od 1917 r. do jej Pogotowia Bojowego. W listopadzie 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Łodzi.

Współorganizator Milicji Ludowej w Łodzi, Tomaszowie Mazowieckim i Brzezinach.

Od lipca 1919 r. pracował w magistracie m. Łodzi.

W marcu 1920 r. oddelegowany do dyspozycji Oddz. II MSWojsk i przydzielony do organizowania akcji plebiscytowej na Śląsku. Zorganizował i prowadził laboratorium materiałów wybuchowych w Warszawie i Sosnowcu. Od lipca do października działał w ekspozyturze POW Górnego Śląska w Sosnowcu. Uczestnik II (1920 r.) i III (1921 r.) powstania śląskiego.

Od 1921 r. ponownie pracował jako urzędnik w magistracie Łodzi. Ostatecznie został kierownikiem Domu Pracy. Ze względu na stan zdrowia (gruźlica) w 1930 r. przeniesiono go na emeryturę. Przebywał w Zaleszczykach, a potem w Cegłowie koło Mińska Mazowieckiego. Po wrześniu 1939 r. zamieszkał w Warszawie.

Podczas II wojny światowej od 1940 r. prowadził działalność konspiracyjną w PPS-WRN. Wchodził w skład OKR Warszawa-Podmiejska, a od 1941 r. był też instruktorem Wojskowej Służby Kobiet GL PPS-WRN. Współorganizator Rady Pomocy Żydom – od 12 stycznia 1943 r. stał na jej czele ps. „Trojan”. Aresztowany 1 marca 1944 r. przez Niemców w Mińsku Mazowieckim, został wykupiony z gestapo. Ze względu na stan zdrowia nie powrócił do działalności konspiracyjnej. Jako „Grabowski” ukrywał się w sanatorium w Otwocku.

Od 10 października 1944 r. starosta powiatowy w Mińsku Mazowieckim.

Zmarł 5 grudnia 1944 r. w Mińsku Mazowieckim i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym.

Odznaczony Medalem Niepodległości, pośmiertnie otrzymał tytuł Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Dwukrotnie żonaty; najpierw z N., z którą się rozszedł, a potem z Haliną Adamowicz. Małżeństwa te były bezpotomne.

Jest patronem ulicy w Mińsku Mazowieckim.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1937
Źródła

E. Ajnenkiel, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987;A.K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944 t. 1, Warszawa 1987; „Monitor Polski” nr 64/1937; T. Roguski, Pierwszy w „Żegocie”. Julian Grobleny „Trojan” (1893-1944), Mińsk Mazowiecki 2013.