Bojownikom niepodległości

Karol Jelonek

(1898–po 1931)

Jelonek karolUrodził się 2 listopada 1898 r. we Lwowie. Syn Jana i Ludwiki z Boozów (?).

W latach 1905-1911 kształcił się w szkole powszechnej we Lwowie; ukończył siedem klas. Pracował jako odlewniczy metali.

W latach 1911-1913 należał do Drużyn Bartoszowych w rodzinnym mieście.

W czasie I wojny światowej w Legionach Polskich. W stopniu szer. od 15 sierpnia 1915 r. służył w 4 komp. 6 pp LP. W jej składzie 12 września 1915 r. wyruszył na front. Ranny 25 października pod dworem Kopne na Wołyniu. Po rekonwalescencji powrócił do komp. Ranny 3 sierpnia 1916 r. pod Rudką Miryńską.

Po kryzysie przysięgowym 30 września 1917 r. zwolniony z Legionów i 1 października wcielony do armii austro-węgierskiej. Do 31 października 1918 r. służył w 124 pp. W jego szeregach walczył na froncie włoskim.

Po powrocie do Lwowa wstąpił do Wojska Polskiego. Uczestniczył w walkach z Ukraińcami o to miasto. Następnie w 37 pp, w którym sprawował funkcję instruktora w 6 komp.

Dnia 10 września 1920 r. około godz. 6.30 bolszewicy silnie zaatakowali miasto Rohatyn od wschodu i południowego wschodu. Główne uderzenie skierowane było na kompanję 8/37 p.p. od cmentarza do dworca kolejowego i na wieś „Babińce”, przyległą do miasta. 2-gi pluton komp. 6, który był tej nocy w rezerwie, został natychmiast posłany do kontrataku i wzmocnienia lewego skrzydła kompanji 8. Kiedy pluton dotarł do cmentarza, a lewem skrzydłem zszedł do wsi „Babińce”, bolszewicka jazda z K.M. posuwała się ulicą wsi i była już prawie w mieście. Jednocześnie piechota bolszewicka silnie napierała na komp. 8, a k.m. nieprzyjacielski był już pod cmentarzem. Sierżant Jelonek, znajdujący się na prawem skrzydle plutonu na cmentarzu, skutecznym ogniem karabinowym zmusił do ucieczki nieprzyjacielski k.m., raniąc jednego z obsługi i konia. W następnej chwili energicznie współdziałał w uporządkowaniu lewego skrzydła kompanji 8, gdzie powstał chwilowy zamęt wskutek śmierci ppor. tejże komp. Bilika. Tym sposobem udało się wstrzymać piechotę nieprzyjacielską i natychmiast wyprzeć ją ze wzgórza 320.

Następnego dnia, gdy cała kompanja 6 obsadzała szczyt „Czortowa Góra”, nieprzyjaciel w ciągu całego dnia ostrzeliwał huraganowym ogniem dwóch bateryj pozycje kompanji, przerywając ogień artylerji jedynie tylko podczas czterokrotnych ataków piechoty. W ciągu całego dnia sierżant Jelonek był w najniebezpieczniejszych miejscach, podtrzymując dyscyplinę ognia własnej piechoty i utrzymując ludzi podczas silnego ognia artylerji. Gdy plutonowy-celowniczy przy jednym k.m. został zabity, sierżant Jelonek do wieczora zamieniał w potrzebie celowniczego. Swojem zachowaniem się sierż. Jelonek w znacznym stopniu przyczynił się do obrony miasta i do utrzymania pozycji panującej nad przedpolem Rohatyna [z wniosku por. Mariana Żelnio na order Virtuti Militari].

Po wojnie z bolszewikami 21 kwietnia 1921 r. w stopniu sierż. przeniesiony do rezerwy.

W niepodległej Polsce mieszkał we Lwowie. Pracował w biurze w firmie zajmującej się elektrycznością (do 20 marca 1922 r.), a potem jako kancelista w Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych.

Należał do Związku Legionistów Polskich i Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem.

Zmarł po 1933 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

Żonaty, miał córkę Władysławę Izabelę (ur. 10 XI 1931).

Źródła

CAW, I.482.1-57; IV Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; „Monitor Polski” 1931, nr 260; VII Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916.