Bojownikom niepodległości

Karol Krzysztof Bokalski

(1894–1967)

Anny ze Strużyńskich. Brat Michała Stefana (zob.).

Należał do skautingu. Od 3 kwietnia 1911 r. był zastępowym II plut. tajnej drużyny skautowej w Zagłębiu Dąbrowskim, od września 1911 do czerwca 1913 r. dowódcą jej IV plut. w Ząbkowicach. Wiosną 1912 r. zorganizował V plut. w Sosnowcu.

Ukończył Szkołę Handlową w Będzinie. Po uzyskaniu matury w 1913 r. wyjechał na studia do Leoben w Belgii. Należał do tajnej Armii Polskiej i Polskich Drużyn Strzeleckich.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Służył w III plut. 2 szw. kaw. LP, uczestniczył w działaniach II Brygady. Podczas szarży pod Rokitną (13 czerwca 1915) został ranny w rękę. Po rekonwalescencji przeszedł do służby w taborach. 1 kwietnia 1917 r. mianowany chor. tab. Po kryzysie przysięgowym (lipiec 1917) podjął służbę w Polskiej Sile Zbrojnej (formacja przy armii niemieckiej). Był instruktorem na kursie wyszkolenia kawalerii w Mińsku Mazowieckim (1917–1918). 11 listopada 1918 r. uczestniczył w rozbrojeniu Niemców.

 W niepodległej Polsce służył w Wojsku Polskim. Jako dowódca 2 szw. 5 Pułku Ułanów na początku stycznia 1919 r. wyruszył na front przeciw Ukraińcom. Walczył w rejonie Gródka Jagiellońskiego i Lwowa. Uczestniczył w wojnie z Rosją bolszewicką 1919–1920. Od września 1920 do października 1921 r. był instruktorem i wykładowcą w Centralnej Szkole Jazdy w Grudziądzu.  Następnie powrócił do macierzystego pułku. Zweryfikowany jako rtm. kaw. z 1 czerwca 1919. W latach 1925–1927 studiował w WSWoj w Warszawie. 1 lipca 1925 r. awansował na stopień mjr. kaw. Po ukończeniu szkoły, we wrześniu 1927 r. objął funkcję szefa sztabu 1 DK i sprawował ją do kwietnia 1929 r. Awansowany na ppłk. dypl. kaw. (z dniem 1 stycznia 1930), W latach 1929-1932 był zastępcą dowódcy 3 Pułku Ulanów. W lutym 1932 r. został zastępcą szefa Departamentu Kawalerii MSWojsk. Następnie od 2 stycznia 1934 do 17 maja 1938 r. dowodził 1 Pułkiem Ułanów. 19 marca 1937 r. otrzymał stopień płk. dypl. kaw. W czerwcu został szefem Biura Administracji Armii.

Po wybuchu II wojny światowej należał do eskorty biskupa polowego ks. J. Gawliny i z nim po agresji sowieckiej przeszedł do Rumunii. Stamtąd przez Jugosławię i Włochy przedostał się do Francji, gdzie otrzymał przydział do obozu w Coëtquidan. Był jego szefem sztabu, a potem sprawował tę samą funkcję w Vichy. Po upadku Francji w czerwcu 1940 r. ewakuowany do Wlk. Brytanii. Między 22 sierpnia a 7 października 1940 r. był zastępcą dowódcy, potem dowódcą, obozu zgrupowania „Peebles”. Następnie do marca 1941 r. oficer operacyjny 8 Brygady Kadrowej Strzelców. Później do maja 1943 r. przebywał bez przydziału w stacji zbornej w Rothesay na wyspie Bute. Po śmierci gen. W. Sikorskiego otrzymał przydział do Inspektoratu ds. Zarządu Wojskowego. W 1945 r. przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty, a potem do dyspozycji dowódcy 1 KP. Od maja 1946 r. był komendantem Polskiego Biura Wojskowego w Inverary, po czym przeszedł do PKPR.

W lutym 1948 r. powrócił do Polski. Mieszkał w Warszawie. Pracował w spółdzielczości.

Zmarł 15 marca 1967 r. w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Parafialnym na Powązkach w Warszawie.

Był żonaty, małżeństwo było bezdzietne.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, dwukrotnie złotym Krzyżem Zasługi oraz rumuńskim orderem Korony Rumunii 4 kl.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 132/1931
Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; „Dziennik Polski, Dziennik Żołnierza” nr  94, 97/1967; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; J. Maciejewski, Saga o 1 Pułku Ułanów Krechowieckich im. Pułkownika Bolesława Mościckiego, Dąbrowa Górnicza 2003; „Monitor Polski” nr 132/1931; Rocznik oficerów kawalerii 1930; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; Rodowody pułków jazdy polskiej 1914-1947, Londyn 1983; S. Rostworowski, Nie tylko Pierwsza Brygada t. 1, Warszawa 1993; P. Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1997; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; B. Szwedo, Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 3, Leszno-Tarnobrzeg 2006; Z żałobnej karty, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” nr 46/1967.