Bojownikom niepodległości

Kazimierz Bisping

(1887–1941)

Kazimierz BispingUrodził się 24 lutego 1987 r. w Strubnicy koło Wołkowyska. Syn Józefa, ziemianina, i Heleny z Hołyńskich.

Ukończył gimnazjum w Kijowie i wydz. rolniczy uniwersytetu w Halle, uzyskując dyplom inżyniera rolnika (1911 r.).

W czasie I wojny światowej od 1916 r. służył w armii rosyjskiej. Był oficerem 9 pułku kawalerii oraz (do 1917 r.) sekretarzem Głównej Cenzury Wojskowej w Moskwie. Uzyskał stopień por.

Po rewolucji lutowej 1917 r. organizował Zw. Wojskowych Polaków w Moskwie, a potem był członkiem Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego („Naczpolu”). Sprawował funkcję kierownika wydz. prasowo-propagandowego oraz redaktora „Polskiej Siły Zbrojnej”. Aresztowany przez bolszewików (1918 r.), był więziony w Mińsku Litewskim, skąd zbiegł. Był delegatem „Naczpolu” przy I Korpusie Polskim w Rosji. Wysłany w delegacji korpusu do Rady Regencyjnej w Warszawie w lutym tego roku, został aresztowany przez bolszewików. Uwolniony przez oddział niemiecki, przedostał się do Warszawy.

Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W latach 1920-1921 służył w biurze organizacyjnym Ochotniczych Oddziałów Kresowych, a potem sprawował funkcję oficera łącznikowego przy Zarządzie Terenów Przyfrontowych i Etapowych. W 1921 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako por. rez. kaw. z 1 czerwca 1919 r.

Objął wówczas majątek Strubnica.

Działał w Kresowym Zw. Ziemian w Wołkowysku (członek Zarządu Głównego), Tow. Oświaty i Kółek Rolniczych – był prezesem ich zarządu wojewódzkiego w Białymstoku oraz okręgowego w Wołkowysku. Członek Sejmiku i Wydziału Powiatowego w Wołkowysku. Pracował jako radca Białostockiej Izby Rolniczej.

Wybrany na senatora w 1935 r. z województwa białostockiego, a z nominacji prezydenta RP w 1938 r.

Po agresji sowieckiej w 1939 r. aresztowany 10 lub 12 października w Wielkich Eysmontach. Więziony w Grodnie, w Wołkowysku (od 10 listopada), w Mińsku Litewskim (od 1 kwietnia 1940 r.) i Moskwie (od sierpnia). Skazany 3 lutego 1941 r. przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSSR na karę 8 lat więzienia, 3 lata pozbawienia praw obywatelskich  i konfiskatę mienia. Od 16 marca przebywał w łagrze Koźwa lub Kiedrowyj Szor w Komi.

Tam zmarł 24 kwietnia 1941 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. i Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Żonaty (od 11 VIII 1911) z Marią Czetwertyńską (zob.), miał z nią syna Józefa (8 X 1913-6 I 2001) i córki Zofię (10 VIII 1912-27 VI 1995) zamężną Zabiełło oraz Annę (ur. 1920) zamężną Buyno, a potem Zabłocką.

Jego pamięci poświęcono tablicę w kościele w Strubnicy.

Źródła

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; A. Lenkiewicz,  Kawalerowie Polski Niepodległej z „Listy Katyńskiej”, bmrw; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 24/1933; D. Mycielska, J.M. Zawadzki, Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej, Warszawa 2009; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 1998; W. R(yżewski), w: Pro memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczn”y nr 3/1994; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934.