Bojownikom niepodległości

Kazimierz Bogaczewicz

(1888-1940)

Kazimierz BogaczewiczUrodził się 2 marca 1888 r. w Humniskach pow. Brzozów. Syn Franciszka i Marii z Orzechowskich. Ukończył gimnazjum w Sanoku (1907 r.), po czym studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim. Od 1912 r. należał do PDS. Był instruktorem LXIX PDS w Brzozowie. Od 6 sierpnia 1914 r. w oddziale J. Piłsudskiego (2 komp. I baonu). Później w komp. narciarskiej Mariusza Zaruskiego. Ukończył szkołę podchorążych LP (21 maja-22 lipca 1915), po czym został przydzielony do baonu uzupełniającego nr 3. Po utworzeniu 6 pp LP wcielony do tego pułku, w jego szeregach 12 września 1915 r. wyruszył na front. Ranny pod Kamieniuchą, 11 listopada został mianowany chor. piech., zaś 1 kwietnia 1917 r. awansował na ppor. piech. Dowodził plut. 2 komp. Brał udział w walkach na Wołyniu. W okresie od 6 kwietnia do 11 maja 1917 r. stał na czele Powiatowego Urzędu Zaciągu w Rawie Mazowieckiej. Następnie ponownie w pułku. Po kryzysie przysięgowym przeszedł do PKP. W następstwie akcji II Brygady pod Rarańczą internowany przez Austriaków, przebywał w obozie w Dulfalvie. Zwolniony 14 kwietnia 1918 r., służył w armii austro-węgierskiej i w POW w Kielcach. Od listopada 1918 r. w WP. Dowodził I baonem 25 pp. Na jego czele od 20 marca 1919 r. uczestniczył w walkach z Ukraińcami, a potem i bolszewikami. W lipcu 1920 r. awansował na mjr. piech. (z dniem 1 kwietnia). Szczególnie wyróżnił się 20 sierpnia pod Uhuruskiem, prowadząc straż przednią pułku do ataku na brygadę wroga. W okresie od 30 września do 15 października 1920 r. stał na czele 25 pp. Potem ponownie dowódca I baonu tego pułku. 20 sierpnia 1920 r., prowadząc w czasie akcji bojowej na Uhrusk straż przednią 25 pp i spotkawszy się na wzgórzach na zachód od Uhruska z silnym ogniem nieprzyjaciela, rozwinął dwie kompanie do ataku, zdobył wzgórze, a następnie nie zwracając uwagi na silny ogień artylerii i kaemów przeciwnika prowadził osobiście linię tyralierską i nie prosząc o wsparcie rzucił się błyskawicznie na wieś, obsadzoną przez dwa pułki piechoty sowieckiej. Po krótkiej i zaciętej walce zdobył ją. Dzięki szybkości działania uciekający nieprzyjaciel pozostawił we wsi dużo sprzętu i kancelarię brygady. Zweryfikowany jako mjr piech. z 1 czerwca 1919 r., dowodził III baonem 54 pp (do maja 1925 r.). Następnie krótki okres czasu pełnił służbę w 78 pp. Od sierpnia ponownie w 54 pp – dowodził I baonem. Awansowany 1 stycznia 1927 r. na ppłk. piech., od 5 maja był zastępcą dowódcy tego pułku. W okresie od 25 sierpnia 1931 do 27 marca 1937 r. dowodził 42 pp. Współzałożyciel klubu „Jagiellonia” Białystok i jego wiceprezes. Przeniesiony potem na stanowisko dowódcy obrony przeciwlotniczej OK nr III w Grodnie. 31 grudnia 1938 r. przeszedł w stan spoczynku. Zamieszkał w Rembertowie. W sierpniu 1939 r. zmobilizowany do WP, objął funkcję dowódcy obrony przeciwlotniczej SGO „Narew”. Po 17 września dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. W kwietniu lub maju 1940 r. zamordowany w Charkowie. Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz złotym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie (2007) awansował na płk. Żonaty z Antoniną Bielawską. Poświęcono mu tablicę pamiątkową w katedrze polowej WP w Warszawie.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 132/1931
Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; K. Banaszek, W.K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000; Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2003; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; Z. Kosztyła, Wrzesień 1939 na Białostocczyźnie, Białystok 1967; Księga pamiątkowa 1830-29.XI-1930, Ostrów Mazowiecka 1930; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; W. Makulec, 25 Pułk Piechoty, Pruszków 1995; „Monitor Polski” nr 132/1931; Rok bojów na Polesiu 1915-1916, Warszawa 1917; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; S. Rostworowski, Nie tylko Pierwsza Brygada t. 3, Warszawa 1993; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006.