Bojownikom niepodległości

Kazimierz Brodzikowski

(1897-1979)

Kazimierz BrodzikowskiUrodził się 8 stycznia 1897 r. we Włocławku. Syn Aleksandra i Stefanii z Jarzynów. Uczył się w szkole realnej we Włocławku i w 1914 r. uzyskał maturę. Następnie studiował m.in. prawo na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Jagiellońskim. Należał do I tajnej Drużyny Skautowej we Włocławku. Sprawował funkcję bibliotekarza. Po manifestacji 3 maja 1912 r. aresztowany przez władze rosyjskie i przez okres około sześciu tygodni był więziony. W czasie I wojny światowej od 1916 r. w POW na Kujawach. Od 1918 r. w WP. Uczestniczył w walkach z Ukraińcami w okolicach Przemyśla, a później z bolszewikami. W 1920 r. został przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako ppor. rez. art. z 1 czerwca 1919 r. W latach 1920-1921 uczył się w Warszawskiej Szkole Dramatycznej, zaś w latach 1922-1923 był uczniem Instytutu Reduty. Od 1922 r. jako artysta dramatyczny występował na scenie, w tym też roku zdał egzamin aktorski ZASP. Pracował w zespole Reduty (1923-1924), w Teatrze im. Bogusławskiego w Warszawie (1924-1925), w zespole Reduty w Wilnie (1925-1926), w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie (1926-1927), w Teatrze Nowym w Poznaniu (1927-1929), Teatrze Miejskim w Bydgoszczy (1929-1930, 1931), w Teatrze Miejskim w Toruniu (1930-1931), w Teatrze Polskim w Warszawie (grudzień 1931-styczeń 1932), w Teatrze im. Żeromskiego w Warszawie (od marca 1932 r.), w Teatrze Polskim w Poznaniu i w Instytucie Reduty w Warszawie. W sezonie 1933-1934 grał w Teatrze Kameralnym w Warszawie, a w drugiej połowie sezonu – w Teatrze Wołyńskim im. Słowackiego w Łucku. Od 1934 r. pracował w Częstochowie. W latach 1935-1939 prowadził Miejski Teatr Kameralny w Częstochowie; był jego dyrektorem, kierownikiem artystycznym, reżyserem i aktorem. W tym czasie współpracował z miesięcznikiem „Drugi Tor”. Podczas II wojny światowej mieszkał na wsi, pracował w Warszawskiej Izbie Rolniczej. Po opuszczeniu przez Niemców Częstochowy w styczniu 1945 r. był współorganizatorem tamtejszego Teatru Miejskiego. Wkrótce potem przeniósł się do Krakowa, gdzie od 17 czerwca występował w Starym Teatrze. Jesienią został wybrany sekretarzem Zarządu Tymczasowego Zespołu Reduty w Krakowie. Następnie grał w Teatrze Kameralnym TUR i w Teatrze im. Słowackiego. W okresie od lipca do października 1946 r. reżyserował gościnnie i występował w Teatrze Miejskim w Opolu. Następnie ponownie w Teatrze Kameralnym w Krakowie. W sezonie 1948-1949 współpracował z Teatrem im. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, po czym brał udział w objazdach po wielu miastach w Polsce. Następnie (1948-1949) w Teatrze Młodego Widza w Krakowie. Równolegle studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując magisterium; przez trzy lata studiował też historię sztuki. Przeniósł się do Bielska-Białej, gdzie w latach 1949-1953 był aktorem i reżyserem Teatru Polskiego. Był reżyserem i aktorem w Teatrze Dramatycznym w Szczecinie (1953-1954), po czym do 1957 r. w Teatrze Powszechnym i Teatrze Młodego Widza w Łodzi. W latach 1957-1966 reżyserował przedstawienia dyplomowe w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej (potem PWSTiF). Od 1957 r. występował w Teatrze Młodej Warszawy (potem: Teatr Klasyczny) i w Teatrze Rozmaitości. W 1968 r. przeszedł na emeryturę. Grał w filmach Serce na ulicy (1931), Pałac na kółkach (1932), Przeor Kordecki – Obrońca Częstochowy (1934) oraz w kilku powojennych. Tłumaczył sztuki m.in. Iwana Turgieniewa, Mikołaja Gogola czy Walentina Katajewa. Zmarł 12 lipca 1979 r. w Warszawie. Odznaczony Medalem Niepodległości. Żonaty (od 2 II 1924) z Haliną Zieleniewską, a potem z Marią Powała-Niedźwiedzką.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1938
Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 64/1938; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t. II, Warszawa 1994.