Bojownikom niepodległości

Kazimierz Franciszek Burczak

(1895–1940)

Kazimierz Franciszek BurczakUrodził się 13 marca 1895 r. we Lwowie. Syn Antoniego, urzędnika, i Bronisławy z Jędrychów. Ukończył szkołę powszechną i gimnazjum we Lwowie. Następnie podjął studia w Wyższej Szkole Lasowej w Märich-Weisskirchen. Członek skautingu i „Zarzewia”. Po wybuchu I wojny światowej 6 sierpnia 1914 r. wstąpił do oddziału J. Piłsudskiego. Służył w 1 pp LP. W stopniu kpr. był żołnierzem 1 komp. I baonu. Ciężko ranny w czasie bitwy pod Konarami maju 1915 r. W sierpniu leczył się w szpitalu twierdzy nr 9 w Krakowie, a od 24 sierpnia przebywał w Domu Uzdrowieńców w Kamieńsku. Następnie powrócił do komp. W 1917 r. ukończył szkołę oficerską przy 1 pp LP. Uzyskał stopień sierż. Po kryzysie przysięgowym 30 września 1917 r. wcielony do armii austro-węgierskiej. W stopniu plut. walczył na froncie włoskim, gdzie w grudniu został ranny. Od czerwca 1918 r. w POW – był komendantem obwodu puławskiego (30 lipca-1 listopada). Po rozbrojeniu okupantów wstąpił do WP. Awansowany na ppor. piech., od 23 grudnia dowodził plut. 1 komp. baonu zapasowego 5 pp leg. Od lutego do września 1919 r. dowódca 3 komp. 1 pp leg. Następnie skierowany do szkoły aplikacyjnej oficerów piechoty. Od 26 grudnia ponownie dowodził 3 komp. 13 marca 1920 r. awansowany na por. piech., tego też dnia został dowódcą 10 komp. W sposób szczególny wyróżnił się podczas walk o Białystok (22 sierpnia 1920), podczas których na czele kompanii wziął około 1000 jeńców i 24 karabiny maszynowe. 22 sierpnia 1920 r. pod Białymstokiem, gdy kilka dywizji bolszewickich usiłowało przedrzeć się na wschód przez słabe liczebnie oddziały 1 pp Leg., ppor. Burczak, mając do dyspozycji około 30 żołnierzy, nie pozwolił nieprzyjacielowi przedrzeć się przez broniony przez siebie odcinek. Atakowany, przechodził kilkakrotnie do kontrataku. Gdy na ul. Angielskiej został otoczony, bez pardonu uderzył na masy bolszewickie, biorąc 100 jeńców i 2 kaemy. Bezpośrednio po tym, otoczony nowymi watahami napływającymi od strony zachodniej, przebił się dwukrotnie, biorąc za każdym razem jeńców i kaemy. Kiedy po raz czwarty nieprzyjaciel zamknął mu drogę, poderwał upadających ze zmęczenia żołnierzy i atakiem na bagnety, idąc na czele swego pododdziału, przerwał otaczający go pierścień. Dzięki swej brawurze i przytomności umysłu przyczynił się do rozgromienia wroga. 21 stycznia 1921 r. otrzymał stopień kpt. piech. Po wojnie, zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919, służył w 1 pp leg. Dowodził komp. Z dniem 15 sierpnia 1924 r. awansował na mjr. piech. i otrzymał dowództwo III baonu. W 1926 r. przeniesiony do Szkoły Podchorążych Piechoty, dowodził tam baonem. W latach 1928-1930 studiował w WSWoj w Warszawie. Po jej ukończeniu powrócił do 1 pp leg, w którym objął funkcję zastępcy dowódcy pułku. Mianowany 1 stycznia 1931 r. ppłk. dypl. piech., w tym też roku otrzymał stanowisko dyrektora nauk w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. 10 lutego 1935 r. został dowódcą Baonu Morskiego, zaś w listopadzie – 1 pp leg. 19 marca 1938 r. otrzymał stopień płk. dypl. Na tym stanowisku wziął udział w kampanii 1939 r. Ranny 14 września pod Trzcińcem, został ewakuowany do szpitala w Zaleszczykach. Tam dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. W kwietniu lub maju 1940 r. zamordowany w Charkowie. Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie otrzymał order Virtuti Militari 4 kl. i awansował (2007) na gen. bryg. Żonaty z Zofią Andruszowską, miał z nią syna Zbigniewa (ur. 15 IX 1934), informatyka, oraz córkę Marzenę (ur. 19 VIII 1939), polonistkę. Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej WP w Warszawie

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 251/1931
Źródła

K. Banaszek, W.K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000; B. Cereniewicz, Wrześniowe drogi, Warszawa 1969; Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2003; Lista strat Legionu Polskiego. Od lipca do października 1915, Piotrków 1915; Lista strat Legionu Polskiego. Od 1 maja do 1 lipca 1915, Piotrków 1915; „Monitor Polski” nr 251/1931; B. Polak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 2, Koszalin 1993; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; J. Skrzypczak, Na drodze do wolności. Mielczanie w walce o niepodległość Polski 1907-1918, Mielec 2008.